Bu etkinlik dosyası, 8. sınıf Türkçe dersinde “Sözcükler Arası Anlam İlişkileri” konusunu pekiştirmeye yönelik olarak hazırlanmıştır. Sözcükler Arası Anlam İlişkileri Etkinlikleri çalışma kağıdımızda öğrencilerin eş anlam, zıt anlam, eş sesli, genel-özel, nitel-nicel anlam, yansıma sözcükler, pekiştirme ve ikilemeler gibi sözcükler arası anlam ilişkilerini tanıması ve ayırt edebilmesi hedeflenmektedir. Etkinlikler yazdırılabilir formatta olup sınıf içi kullanıma uygundur.
İçindekiler
Sözcükler Arası Anlam İlişkileri Etkinlikleri
📌 Etkinlik 1: Eş Anlam – Zıt Anlam
Aşağıdaki sözcüklerin yanına, onlarla eş anlamlısını (E) ve zıt anlamlısını (Z) yazınız.
| Sözcük | Eş Anlam (E) | Zıt Anlam (Z) |
|---|---|---|
| 1. Mutlu | Mesut | Üzgün |
| 2. Zengin | Varlıklı | Fakir |
| 3. Hızlı | Çabuk | Yavaş |
| 4. Küçük | Ufak | Büyük |
| 5. Akıllı | Zeki | Aptal |
📌 Etkinlik 2: Eş Sesli (Sesteş) Sözcükler
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangi anlamda kullanıldığını yazınız.
- Bu sabah çok aç kalktım. → Karnı tok olmayan, yemek yememiş kişi (gerçek anlam)
- Bu konu beni hiç açmadı. → İlgi çekmemek, etkileyici olmamak (mecaz anlam)
- Oyun bitince herkes yerine döndü. → Oturulan alan (somut anlam)
- Kahvaltıda yer bulamadım. → Boş alan, oturacak alan (gerçek anlam)
- Tatilde denize göz attı. → Kısaca bakmak (mecaz anlam)
📌 Etkinlik 3: Genel – Özel Anlam
Aşağıdaki sözcük çiftlerinden hangisi genel, hangisi özel anlamlıdır? “G” ve “Ö” ile belirtiniz.
| Sözcük Çifti | Genel (G) | Özel (Ö) |
| 1. Hayvan – Kedi | Hayvan (G) | Kedi (Ö) |
| 2. Şehir – İzmir | Şehir (G) | İzmir (Ö) |
| 3. Ağaç – Meşe | Ağaç (G) | Meşe (Ö) |
| 4. Meyve – Elma | Meyve (G) | Elma (Ö) |
| 5. Spor – Futbol | Spor (G) | Futbol (Ö) |
📌 Etkinlik 4: Nitel – Nicel Anlam
Cümlelerdeki altı çizili sözcükleri inceleyiniz. Hangi sözcükler nitel (nitelik bildirir), hangileri nicel (sayısal/miktar bildirir)? “Nitel” ve “Nicel” yazarak belirtiniz.
- Bu elbise çok güzel. → Nitel
- Sınıfta 20 öğrenci vardı. → Nicel
- Bu sabah fazla yorgun hissediyordu. → Nitel
- Elinde iki kalem bulunuyordu. → Nicel
- Film oldukça etkileyiciydi. → Nitel
📌 Etkinlik 5: Yansıma Sözcükler
Aşağıdaki yansıma sözcükleri kullanarak birer cümle oluşturunuz.
- Şangırtı → Mutfaktan bir şangırtı sesi geldi, hepimiz korktuk.
- Pat! → Kapı bir anda pat! diye kapandı.
- Tıkırtı → Gece boyunca tavandan tıkırtı sesleri geliyordu.
- Cızlıltı → Tavadaki yağın içindeki patateslerden cızlıltı yükseldi.
- Homurdanma → Öğrenciler sınav haberini duyunca homurdanmaya başladı.