8. Sınıf Türkçe – Sözel Mantık ve Muhakeme Etkinlikleri (Çalışma Kağıdı)

yazar

8. Sınıf Türkçe Sözel Mantık ve Muhakeme ünitesi, öğrencilerin bilgiyi analiz etme, akıl yürütme ve çok yönlü düşünme becerilerini kullanarak doğru sonuca ulaşmalarını sağlar. Bu beceriler hem sınav başarısını hem de günlük hayatta etkili düşünmeyi destekler. Özellikle paragraf yorumlama, ilişkileri kavrama ve akıl yürütme soruları bu ünitenin temelini oluşturur.

🔹 Alt Başlıklar:

  1. Önermeler ve Sonuçlar

    • Verilen öncüllerden mantıklı sonuçlar çıkarma

  2. Sıralama Soruları

    • Kişi, nesne veya olayları verilen bilgilere göre sıralama

  3. Şekil – Tablo Yorumlama

    • Grafik, tablo ya da şekil içeren sözel verilerin yorumlanması

  4. Karmaşık Sözel İlişkiler

    • Sebep-sonuç, neden-sonuç ve karşılaştırmaya dayalı mantık soruları

  5. Gruplama – Eleme Soruları

    • Özelliklere göre sınıflandırma ve doğru grupları belirleme

 

 

Önermeler ve Sonuçlar

📌 Konu Anlatımı:

Önerme, doğruluğu ya da yanlışlığı hakkında yargıya varılabilen cümlelere denir. Sözel mantık sorularında genellikle birden fazla önerme (öncül) verilir ve bu önermelerden mantıklı bir sonuç çıkarılması istenir.

Öğrencinin burada dikkat etmesi gereken:

  • Önermeler arasındaki ilişkiyi doğru kurmak,

  • Özneleri ve yüklemleri dikkatli incelemek,

  • Sadece verilen bilgilere dayanarak çıkarım yapmak.

📍 Örnek:

Öncül 1: Her zeki öğrenci çok kitap okur.
Öncül 2: Ayşe çok kitap okur.
Soru: Yukarıdaki önermelere göre Ayşe zekidir diyebilir miyiz?

Cevap: Hayır. Çünkü her zeki öğrenci çok kitap okur demek, çok kitap okuyan herkes zekidir anlamına gelmez. Ayşe’nin kitap okuması onun zeki olduğunu kesinleştirmez.
Sonuç: Ayşe’nin zeki olup olmadığı bu verilere göre bilinemez.

✅ Örnek Sorular:

1.
Öncül 1: Tüm biyoloji öğretmenleri laboratuvar kullanır.
Öncül 2: Ali laboratuvar kullanmaktadır.
Soru: Ali biyoloji öğretmenidir denebilir mi?

A) Evet
B) Hayır
C) Belki
D) Kesinlikle
E) Anlaşılamaz

Doğru Cevap: E) Anlaşılamaz

2.
Öncül 1: Bazı kuşlar göç eder.
Öncül 2: Serçeler kuştur.
Soru: Serçeler göç eder denebilir mi?

A) Evet
B) Hayır
C) Belki
D) Kesinlikle
E) Anlaşılamaz

Doğru Cevap: E) Anlaşılamaz

 

 

8. Sınıf Türkçe – Sözel Mantık: Önermeler ve Sonuçlar Testi

1.
Öncül 1: Tüm ressamlar sanatçıdır.
Öncül 2: Ali sanatçıdır.
Soru: Ali ressamdır denebilir mi?

A) Evet
B) Hayır
C) Belki
D) Kesinlikle
E) Anlaşılamaz

2.
Öncül 1: Bazı çiçekler kokuludur.
Öncül 2: Gül bir çiçektir.
Soru: Gül kokuludur denebilir mi?

A) Evet
B) Hayır
C) Belki
D) Anlaşılamaz
E) Doğrudur

3.
Öncül 1: Bütün yazarlar çok okur.
Öncül 2: Mehmet çok okur.
Soru: Mehmet yazardır denebilir mi?

A) Evet
B) Hayır
C) Belki
D) Kesinlikle
E) Anlaşılamaz

4.
Öncül 1: Her öğrenci sınava girdi.
Öncül 2: Ayşe sınava girdi.
Soru: Ayşe öğrencidir denebilir mi?

A) Evet
B) Hayır
C) Belki
D) Kesin
E) Anlaşılamaz

5.
Öncül 1: Hiçbir kurbağa uçamaz.
Öncül 2: Bu hayvan kurbağadır.
Soru: Bu hayvan uçamaz denebilir mi?

A) Evet
B) Hayır
C) Belki
D) Anlaşılamaz
E) Doğrudur

✅ Cevap Anahtarı:

  1. E

  2. D

  3. E

  4. E

  5. A

 

 

Sıralama Soruları Konu Anlatımı

Sıralama soruları, verilen bilgilerden hareketle kişi, nesne veya olayların doğru sırasını bulmayı gerektirir. Bu tür sorularda başarı için dikkatli bir analiz, not alma ve işlem basamakları oluşturma önemlidir. Genellikle tablo çizilerek çözülmesi önerilir.

🧠 Sıralama Sorularının Özellikleri:

  • Kişiler ya da nesneler bir sıra içinde yer alır.

  • Sorular “en başta”, “hemen yanında”, “ortada”, “sağında”, “solunda”, “ne önce ne sonra” gibi ipuçları içerir.

  • Bilgiler arasında çelişki olmamalıdır.

  • Bütün bilgiler bir araya getirilerek mantıksal bağ kurulur.

📝 Örnek Soru:

Ali, Buse, Cem, Deniz ve Elif bir sıraya dizilecektir.
Verilen bilgiler şunlardır:

  • Elif en sonda değildir.

  • Cem, Ali’nin hemen sağında oturmaktadır.

  • Deniz ortada yer almaktadır.

  • Buse, Elif’in yanında değildir.

Soru: Sıranın başında kim yer alır?

Çözüm Yolu:
Deniz ortadaysa 3. sıradadır. Cem, Ali’nin hemen sağındaysa bu iki kişi yan yana durmalı. Elif en sonda değilse 5. sırada olamaz. Buse Elif’in yanında değilse Elif’in konumu ona göre ayarlanmalı.

Cevap: Detaylı yerleştirmeyle Ali en başta olabilir.

 

 

Şekil – Tablo Yorumlama

Şekil – Tablo Yorumlama, grafik, tablo ya da görsel öğelerle verilen bilgilerin dikkatlice incelenmesi ve bu bilgilerden mantıklı çıkarımlar yapılmasıdır. Bu tür sorular, öğrencinin sadece okuma becerisini değil; aynı zamanda veriler arası ilişki kurma, analiz etme ve karşılaştırma yeteneğini de ölçer.

Bu tür sorularda sıklıkla kullanılan formatlar:

  • Sütun grafikleri

  • Çizgi grafikleri

  • Pasta grafikleri

  • Tablolar

  • Simge ve ikonlarla anlatılmış şekiller
    gibi görsel anlatım biçimleridir.

Bu sorularda dikkat edilmesi gerekenler:

  • Tablo veya şekli dikkatlice okumak ve anlamak,

  • Verilen değerleri kıyaslamak,

  • Eksik verileri yorumlayarak tamamlamak,

  • Doğrudan veya dolaylı çıkarım yapmaktır.

Örnek Soru 1

Aşağıda 4 öğrencinin bir haftalık kitap okuma süresi (dakika) verilmiştir:

Öğrenci Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma
Ayşe 30 25 40 20 35
Burak 20 35 30 40 25
Canan 45 30 35 25 30
Deniz 25 40 25 30 20

Soru: Haftalık toplam okuma süresi en az olan öğrenci kimdir?

Çözüm: Her öğrencinin toplam süresi hesaplanır:

  • Ayşe: 150 dakika

  • Burak: 150 dakika

  • Canan: 165 dakika

  • Deniz: 140 dakika

Cevap: Deniz

Örnek Soru 2

Aşağıdaki grafikte bir mağazanın son 4 ayda sattığı kitap sayısı gösterilmiştir:

📊
Ocak: 120 kitap
Şubat: 150 kitap
Mart: 100 kitap
Nisan: 180 kitap

Soru: Hangi ayda kitap satışı bir önceki aya göre en fazla artmıştır?

Çözüm:

  • Ocak → Şubat: +30

  • Şubat → Mart: -50

  • Mart → Nisan: +80

Cevap: Nisan

 

 

 

Karmaşık Sözel İlişkiler | Konu Anlatımı

Tanım:
Karmaşık sözel ilişkiler; birden fazla öncülün, koşulun veya düşüncenin bir arada verildiği ve bu bilgiler arasında sebep-sonuç, karşılaştırma, olasılık, ihtimal, şart gibi mantıksal bağların kurularak yorum yapmayı gerektiren sorulardır.

Bu tür sorularda öğrencilerden;

  • Verilen öncülleri dikkatlice okumaları,

  • Bilgiler arasında mantıksal bağ kurmaları,

  • Doğru çıkarım yapmaları,

  • Olası çeldiricilere dikkat etmeleri beklenir.

Soru Tipleri:

  • Aşağıdakilerden hangisi bu durumun sebebidir?

  • Verilenlere göre bu kişinin düşüncesi ne olabilir?

  • Yukarıdaki ifadeye göre hangisine ulaşılamaz?

  • Bu cümlelerin sıralanması aşağıdakilerden hangisidir?

Örnek Soru 1

Bilgi:
Ali, çok çalışmasına rağmen sınavdan düşük not aldı. Öğretmeni, Ali’nin dikkat eksikliği yaşadığını fark etti.

Soru: Bu duruma en uygun çıkarım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ali ders çalışmaktan keyif almaktadır.
B) Ali sınavdan önce hastalanmış olabilir.
C) Başarısızlığın nedeni dikkat eksikliği olabilir.
D) Ali konuları hiç anlamamıştır.

✅ Doğru Cevap: C

Örnek Soru 2

Cümle:
“Bu sabah işe geç kalan Ayşe, otobüsü kaçırınca yürüyerek gitmek zorunda kaldı.”

Soru: Yukarıdaki cümleyle ilgili hangisi çıkarılamaz?

A) Ayşe işe gitmektedir.
B) Ayşe her zaman yürüyerek gider.
C) Ayşe otobüsü kullanmaktadır.
D) Ayşe sabah işe geç kalmıştır.

✅ Doğru Cevap: B

 

 

Gruplama – Eleme Soruları

Gruplama ve eleme soruları, sözel mantık testlerinde oldukça sık karşılaşılan soru türlerindendir. Bu sorular, verilen birey, nesne veya kavramları belirli kurallara ya da özelliklere göre sınıflandırma ve uygun olmayanları eleme becerisini ölçer.

Bu tür sorularda:

  • Verilen ifadelerdeki ortak özellikler ayıklanır.

  • Şıklarda yer alan kişi, eşya veya kavramlar özelliklere göre gruplandırılır.

  • Kurallara uymayanlar elenir.

  • Geriye kalan en mantıklı seçenek belirlenir.

Bu sorular öğrencinin; dikkatli okuma, analiz yapma, karşılaştırma ve sistemli düşünme becerilerini geliştirmeyi hedefler.

Örnek Soru 1

Aşağıda bazı öğrencilerin katıldığı kulüpler verilmiştir:

  • Ayşe: Müzik, Tiyatro

  • Berke: Resim, Satranç

  • Cem: Tiyatro, Satranç

  • Duru: Resim, Müzik

Soru: Yalnızca birer ortak kulüpte bulunan öğrenciler hangi seçenekte birlikte verilmiştir?

A) Ayşe – Duru
B) Berke – Cem
C) Ayşe – Cem
D) Berke – Duru

Doğru cevap: C) Ayşe – Cem
(Ayşe ve Cem yalnızca “Tiyatro” kulübünde ortaktır.)

Örnek Soru 2

Bir sınıfta öğrenciler A, B, C, D ve E harfleriyle adlandırılmıştır.
• A ve B satranç oynar.
• C ve D resim çizer.
• A ve E müzikle ilgilenir.
• B ve C tiyatro kulübündedir.

Soru: Sadece bir etkinliğe katılan öğrenciler kimlerdir?

A) A ve B
B) C ve D
C) D ve E
D) B ve D

Doğru cevap: C) D ve E
(D yalnızca resimle, E yalnızca müzikle ilgilenmektedir.)

 

 

Gruplama – Eleme Testi (5 Soru)

1. Aşağıdaki öğrencilerden hangileri aynı iki kulüpte yer almaktadır?

  • Ali: Satranç, Tiyatro

  • Bora: Resim, Tiyatro

  • Cansu: Satranç, Tiyatro

  • Derya: Müzik, Resim

A) Ali – Cansu
B) Bora – Derya
C) Ali – Bora
D) Cansu – Derya

2.
• Mert yüzme ve basketbol,
• Ece basketbol ve voleybol,
• Onur yüzme ve satranç,
• Zeynep voleybol ve yüzme sporlarıyla ilgilenmektedir.

Soru: Yalnızca birer ortak spora sahip olan öğrenci çifti aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mert – Ece
B) Ece – Zeynep
C) Onur – Zeynep
D) Mert – Onur

3.
Bir sınıfta öğrencilerden bazıları şu kitapları okumuştur:

  • Can: Nutuk, Küçük Prens

  • Aslı: Nutuk, Simyacı

  • Elif: Küçük Prens, Simyacı

  • Yiğit: Simyacı

Soru: Sadece bir öğrencinin okuduğu kitap aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nutuk
B) Simyacı
C) Küçük Prens
D) Böyle bir kitap yoktur.

4.

  • Ayla, Cem ve Deniz İngilizce Kulübü’ndedir.

  • Cem ve Elif Satranç Kulübü’ndedir.

  • Ayla ve Elif Resim Kulübü’ndedir.

Soru: Hangi öğrenciler üç farklı kulüpte yer almaktadır?

A) Ayla
B) Cem
C) Elif
D) Hiçbiri

5.
• Öğrencilerden yalnızca biri hem tiyatro hem müzik kulübündedir.
• Ali: Tiyatro
• Belgin: Müzik
• Cem: Tiyatro, Müzik
• Deniz: Resim

Soru: Yukarıdaki bilgilere göre, aşağıdaki çıkarımlardan hangisi doğrudur?

A) Belgin tiyatro kulübüne de girmelidir.
B) Cem her iki kulüpte yer aldığı için diğerleriyle ortak değildir.
C) Deniz müzik kulübüne de katılmış olabilir.
D) Ali ve Cem aynı kulüplerde yer alır.

Cevap Anahtarı

  1. A

  2. D

  3. D

  4. C

  5. B

 

 

 

Yorum yapın