Yaban, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Milli Mücadele dönemine dair toplumcu gerçekçi bir bakış sunduğu, Türk edebiyatının kilometre taşlarından biridir.
İçindekiler
Yaban Kitap Özeti
Kitabın Künyesi
-
Yazar: Yakup Kadri Karaosmanoğlu
-
Türü: Roman (Toplumcu Gerçekçi)
-
Yayın Yılı: 1932
-
Yayınevi: İletişim Yayınları (günümüzde)
-
Sayfa Sayısı: Yaklaşık 200–240
Konusu
Yaban, Milli Mücadele yıllarında, bir aydının Anadolu köylüsüyle yüzleşmesini ve bu iki kesim arasındaki derin uçurumu gözler önüne serer. I. Dünya Savaşı’nda bir kolunu kaybeden subay Ahmet Celal’in, İstanbul’dan çıkarak Anadolu’da bir köye yerleşmesiyle başlayan hikâye; onun köylülerle kurmaya çalıştığı ilişki, yalnızlığı, hayal kırıklığı ve zamanla kendi içindeki değişimi üzerine kuruludur. Roman, aydın-halk kopukluğunu gerçekçi bir şekilde işler.
Karakterler
-
Ahmet Celal: Ana karakter; İstanbul’da yetişmiş, Batı kültürüyle yoğrulmuş, idealist bir subay.
-
İsmail: Köyde kaldığı evin oğlu; köylü gerçekliğini temsil eder.
-
Emine: Ahmet Celal’in ilgisini çeken köy kızı; sade ve köylü dünyasının içindedir.
-
Köylüler: Roman boyunca çoğunlukla geri kalmışlık, cehalet ve direnişsizlik ile betimlenir.
Özet
Roman, I. Dünya Savaşı’ndan bir kolunu kaybederek dönen Ahmet Celal’in İstanbul’un işgaline tanık olmasıyla başlar. Şehirdeki hayal kırıklığı ve içsel çöküntüyle, savaş sırasında tanıştığı emir eri İsmail’in İç Anadolu’daki köyüne gitmeye karar verir. Amacı; köy halkıyla birleşmek, halkı tanımak, onların yanında yer almaktır. Ancak Ahmet Celal’in bu idealist yaklaşımı köy yaşamı ile çatışır.
Köy halkı, onun bilgisine, düşüncelerine ve şehirli yaşam tarzına uzak durur. Onunla gerçek bir bağ kurmazlar. Ahmet Celal, yalnızlaştıkça köylüleri anlamakta daha da zorlanır; onlar da onu “yaban” olarak görmeye başlar. Ahmet Celal ise başlangıçta sevgiyle yaklaştığı köylülere karşı zamanla umutsuzluk, hayal kırıklığı ve hatta öfke beslemeye başlar. Roman boyunca köylülerin cehaleti, işgale kayıtsızlığı ve içine kapanıklığı üzerinden bir aydının kırılma süreci anlatılır.
Yaban, sadece bir bireyin yalnızlaşma hikâyesi değil; aynı zamanda Cumhuriyet öncesi Türkiye’nin sosyal yapısının, şehir-köy ikileminin, aydın-halk kopukluğunun bir romanıdır. Eser, Yakup Kadri’nin gözünden halkın içine girmeye çalışan ama bu çabasında başarısız olan bir aydının dramını gözler önüne serer.
Temalar
-
Aydın-halk çatışması
-
Cehalet ve geri kalmışlık
-
Yalnızlık ve aidiyet arayışı
-
Savaşın toplumsal etkileri
-
Toplumsal yabancılaşma
Kimler Okumalı?
Türk edebiyatında toplumcu gerçekçiliği ve Milli Mücadele dönemini anlamak isteyen lise ve üniversite öğrencileri için temel bir eserdir. Aynı zamanda edebiyat sınavlarında sıkça çıkan romanlardan biridir. Sosyolojik yönü güçlü eserlerden hoşlanan okurlar için de önerilir. Kitap Özetleri