Küreselleşen dünyada devletlerarası ilişkiler, sadece siyasal değil; ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel düzeyde de şekillenmektedir. Bu ilişkilerin düzenlenmesinde, sorunların çözümünde ve uluslararası barışın sağlanmasında önemli görevler üstlenen yapılar uluslararası kuruluşlar yer almaktadır. Aynı zamanda KPSS Vatandaşlık sınavında güncel gelişmeleri takip edebilmek, bazı temel bilgilerle birlikte günümüzdeki olaylara hâkim olmayı da gerektirir.
Bu ünitede, başta Birleşmiş Milletler, NATO, AB, IMF, UNESCO gibi kuruluşlar olmak üzere önemli uluslararası örgütler tanıtılacak, ardından KPSS’de güncel bilgi kapsamında sorulabilecek temel veriler ve Türkiye’nin UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan varlıkları ele alınacaktır. Ayrıca Türkiye’ye vize uygulamayan ülkeler listesi de sınavlarda detay sorularla karşılaşılabilecek pratik bilgilerden biridir.
İçindekiler
1. Uluslararası Örgüt ve Kuruluşlar
a. Birleşmiş Milletler (BM)
-
1945’te kurulmuştur.
-
Merkezi: New York
-
Amacı: Uluslararası barışı korumak, insan haklarını geliştirmek
b. NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü)
-
1949’da kurulmuştur.
-
Merkezi: Brüksel
-
Türkiye, 1952 yılında üye olmuştur.
-
Amacı: Askeri savunma iş birliği
c. Avrupa Birliği (AB)
-
Türkiye aday ülke statüsündedir.
-
Türkiye 1963 Ankara Anlaşması’yla sürece dâhil olmuştur.
d. UNESCO
-
Eğitim, kültür ve bilim alanında çalışır.
-
Türkiye 1982’den itibaren Dünya Miras Listesi’ne girmeye başlamıştır.
e. IMF (Uluslararası Para Fonu)
-
Ülkeler arası mali dengeyi sağlamak amacıyla kurulmuştur.
f. D-8 (Gelişen 8 Ülke)
-
Türkiye’nin kurucu olduğu bir kalkınma işbirliği organizasyonudur.
2. KPSS Güncel Bilgiler (2025 için örnek başlıklar)
-
2024 Avrupa Futbol Şampiyonası: Almanya’da yapılmaktadır.
-
2023 Nobel Barış Ödülü: Narges Mohammadi (İranlı kadın hakları savunucusu)
-
2024 Oscar En İyi Film: “Oppenheimer”
-
2023 TÜİK verilerine göre en kalabalık il: İstanbul
-
2024 Togg: Türkiye’nin yerli elektrikli otomobil markasıdır.
-
2023 Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı kutlandı.
3. Türkiye’ye Vize Uygulamayan Ülkeler (Seçilmiş Örnekler – 2025 itibarıyla)
-
Balkan Ülkeleri: Arnavutluk, Karadağ, Kosova, Sırbistan, Bosna-Hersek
-
Türk Cumhuriyetleri: Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan
-
Ortadoğu & Asya: İran, Lübnan, Tayland, Endonezya
-
Güney Amerika: Brezilya, Arjantin, Şili
-
Afrika: Fas, Tunus, Güney Afrika Cumhuriyeti
🔹 Bu ülkeler için vizesiz seyahat süresi ve türü değişkenlik gösterebilir (turistik, diplomatik vb.).
4. UNESCO Dünya Miras Listesindeki Türkiye’den Seçilmiş Varlıklar
a. Kültürel Varlıklar
-
Göbeklitepe (Şanlıurfa)
-
Kapadokya (Nevşehir)
-
Safranbolu Evleri
-
Hattuşa (Boğazkale)
-
Nemrut Dağı
-
Efes Antik Kenti
b. Doğal Varlıklar
-
Pamukkale – Hierapolis
-
Göreme Milli Parkı ve Kapadokya
🔸 Türkiye’nin UNESCO listesinde yer alan varlık sayısı: 21 kültürel, 2 karma (2025 itibarıyla güncellenebilir)
Uluslararası Kuruluşlar ve Güncel Olaylar Testi
-
Türkiye aşağıdaki kuruluşlardan hangisine üyedir?
A) Avrupa Birliği
B) D-8
C) NAFTA
D) Schengen Bölgesi
E) ASEAN -
NATO’nun merkezi nerededir?
A) Londra
B) Paris
C) Berlin
D) Brüksel
E) Washington -
Türkiye UNESCO Dünya Miras Listesi’ne ilk kez hangi yıl dâhil olmuştur?
A) 1972
B) 1982
C) 1992
D) 2002
E) 2012 -
Aşağıdakilerden hangisi UNESCO Dünya Mirası listesinde yer almaz?
A) Göbeklitepe
B) Pamukkale
C) Kapadokya
D) Van Gölü
E) Efes -
2023 Nobel Barış Ödülü sahibi kimdir?
A) Malala Yousafzai
B) Abiy Ahmed
C) Narges Mohammadi
D) Greta Thunberg
E) Shirin Ebadi -
Türkiye’nin aday ülke statüsünde olduğu uluslararası kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?
A) NATO
B) IMF
C) AB
D) D-8
E) BM -
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’ye vize uygulamayan ülkelerdendir?
A) Fransa
B) Almanya
C) Tayland
D) ABD
E) Kanada -
D-8 ülkeleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) Türkiye
B) Mısır
C) Pakistan
D) Bangladeş
E) Almanya -
Aşağıdaki ülkelerden hangisi 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası’na ev sahipliği yapmaktadır?
A) İspanya
B) İngiltere
C) İtalya
D) Almanya
E) Hollanda -
Aşağıdakilerden hangisi IMF’nin temel görevlerinden biridir?
A) Uluslararası silah denetimi
B) Kültürel mirasları korumak
C) Mali istikrarı sağlamak
D) Terörle mücadele
E) İnsan hakları eğitimi vermek
Cevap Anahtarı
-
B
-
D
-
B
-
D
-
C
-
C
-
C
-
E
-
D
-
C