Atatürk İnkılapları, Türkiye Cumhuriyeti’nin çağdaş, laik ve demokratik bir devlet yapısına kavuşmasını hedefleyen kapsamlı reform hareketleridir. Siyasal, toplumsal, hukukî, eğitim, ekonomik ve kültürel alanlarda yapılan bu yenilikler, eski düzenin tamamen terk edilmesini sağlamış ve “Çağdaşlaşma” ideali doğrultusunda yapılmıştır. KPSS Tarih ’de bu konu, hem reformların sıralaması hem de kapsamı açısından sıkça sorulmaktadır.
İçindekiler
Atatürk İnkılapları Konu Anlatımı
1. Siyasi Alandaki İnkılaplar
-
Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922): TBMM tarafından kaldırıldı, hilafet ve saltanat birbirinden ayrıldı.
-
Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923): Devletin rejimi belirlendi, ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal seçildi.
-
Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924): Laiklik yolunda en büyük adımdır.
2. Hukuk Alanındaki İnkılaplar
-
1926 Medeni Kanunu: İsviçre Medeni Kanunu örnek alındı. Kadın-erkek eşitliği sağlandı.
-
Ceza, Ticaret, Borçlar ve İcra İflas Kanunları Avrupa’dan alındı.
-
Şer’iye Mahkemeleri ve Medreseler kapatıldı.
3. Eğitim ve Kültür Alanındaki İnkılaplar
-
Tevhid-i Tedrisat Kanunu (1924): Eğitim birleştirildi, medreseler kapatıldı.
-
Harf İnkılabı (1928): Arap alfabesi yerine Latin alfabesi kabul edildi.
-
Türk Dil Kurumu (1932) ve Türk Tarih Kurumu (1931) kuruldu.
-
Üniversite reformu yapıldı, yabancı uzmanlar getirildi.
4. Toplumsal Alandaki İnkılaplar
-
Şapka ve Kıyafet Kanunu (1925): Kılık-kıyafette Batılılaşma sağlandı.
-
Tekke, Zaviye ve Türbelerin Kapatılması (1925): Laiklik ilkesi güçlendi.
-
Soyadı Kanunu (1934): Her Türk vatandaşına soyadı verildi.
-
Kadınlara sırasıyla belediye (1930), milletvekili (1934) seçme ve seçilme hakkı verildi.
5. Ekonomik Alandaki İnkılaplar
-
Aşar Vergisi kaldırıldı (1925): Köylü rahatladı.
-
Sanayi Teşvik Kanunu (1927): Özel girişim desteklendi.
-
I. ve II. Beş Yıllık Kalkınma Planları uygulandı.
-
Sümerbank, Etibank, İş Bankası gibi kurumlar kuruldu.
📋 Örnek Soru
Soru:
Aşağıdakilerden hangisi, kadınlara siyasal haklar tanınmasına yönelik Atatürk İnkılapları arasında yer alır?
A) Tevhid-i Tedrisat Kanunu
B) Medeni Kanun’un kabulü
C) Halifeliğin kaldırılması
D) Kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanınması
E) Harf İnkılabı
Cevap: D) Kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanınması
Atatürk İnkılapları Testi
1. Saltanat hangi tarihte kaldırılmıştır?
A) 23 Nisan 1920
B) 29 Ekim 1923
C) 3 Mart 1924
D) 1 Kasım 1922
E) 17 Şubat 1926
2. Cumhuriyetin ilanından sonra Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı kim olmuştur?
A) İsmet İnönü
B) Kazım Karabekir
C) Mustafa Kemal Atatürk
D) Ali Fethi Okyar
E) Rauf Orbay
3. Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun amacı nedir?
A) Din eğitiminin yasaklanması
B) Kadınlara hak tanınması
C) Eğitim birliğini sağlamak
D) Yabancı okulların kapatılması
E) Sınav sisteminin kaldırılması
4. Aşağıdakilerden hangisi 1926 yılında yürürlüğe giren Medeni Kanun’un getirdiği düzenlemelerden biridir?
A) Kadınlara seçme hakkı
B) Halifeliğin kaldırılması
C) Kıyafet zorunluluğu
D) Kadın-erkek eşitliği
E) Aşar vergisinin kaldırılması
5. Latin alfabesinin kabulü hangi yılda gerçekleşmiştir?
A) 1923
B) 1925
C) 1928
D) 1931
E) 1934
6. Soyadı Kanunu aşağıdaki hangi yıl kabul edilmiştir?
A) 1924
B) 1928
C) 1930
D) 1934
E) 1938
7. Atatürk Dönemi’nde kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı hangi yıl verilmiştir?
A) 1924
B) 1928
C) 1930
D) 1932
E) 1934
8. Aşağıdakilerden hangisi laiklik ilkesiyle doğrudan ilişkilidir?
A) Aşar vergisinin kaldırılması
B) Teşvik-i Sanayi Kanunu
C) Halifeliğin kaldırılması
D) Soyadı Kanunu
E) Kadınlara seçme hakkı
9. Atatürk Dönemi’nde hangi kurum Türkçeyi geliştirme amacıyla kurulmuştur?
A) Türk Tarih Kurumu
B) Ankara Hukuk Mektebi
C) Türk Dil Kurumu
D) Maarif Vekaleti
E) Darülfünun
10. Aşağıdaki reformlardan hangisi ekonomik alanda yapılmamıştır?
A) Sümerbank’ın kurulması
B) Aşar vergisinin kaldırılması
C) Etibank’ın kurulması
D) Şapka Kanunu
E) Teşvik-i Sanayi Kanunu
✅ Cevap Anahtarı
-
D
-
C
-
C
-
D
-
C
-
D
-
E
-
C
-
C
-
D
📚 Anahtar Kavramlar
Atatürk inkılapları, saltanatın kaldırılması, cumhuriyetin ilanı, halifeliğin kaldırılması, medeni kanun, harf inkılabı, tevhid-i tedrisat, kadın hakları, soyadı kanunu, sanayi yatırımları