KPSS Coğrafya Türkiye’de Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık Konu Anlatımı

yazar

Türkiye’de Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık ünitesi, ülkemizin doğal kaynaklarını nasıl kullandığını, üretim faaliyetlerini nasıl yürüttüğünü ve coğrafi koşulların bu faaliyetlere olan etkisini incelemektedir. Türkiye, iklim çeşitliliği, verimli topraklar ve geniş meraları sayesinde çok sayıda tarım ürünü yetiştirebilmekte, farklı hayvancılık türleri ve orman ürünleri üretimi gerçekleştirebilmektedir. KPSS Coğrafya’da sıklıkla sorulan bu Türkiye’de Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık konusu, ekonomik faaliyetlerin dağılımını anlamak açısından büyük önem taşır.

Türkiye’de Tarım

Tarım, insanların geçimini sağlamak amacıyla toprağı işleyerek ürün elde ettiği birincil ekonomik faaliyettir. Türkiye, farklı iklim koşulları ve geniş tarım alanları sayesinde çok çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilebildiği bir ülkedir.

📌 Tarımı Etkileyen Faktörler

1. İklim

  • Her ürün, belirli bir sıcaklık ve yağış koşuluna ihtiyaç duyar.

  • Örneğin: Muz yalnızca Akdeniz’in en sıcak kıyı kesimlerinde yetişir.

2. Toprak

  • Verimli ve işlenebilir topraklar tarım için temel şarttır.

  • Alüvyal topraklar özellikle verimlidir (örneğin: Çukurova, Bafra Ovası).

3. Yükselti ve Yer şekilleri

  • Düz alanlar makineli tarım için uygundur.

  • Dağlık ve engebeli arazilerde tarım verimi düşer, tarım yöntemleri değişir.

4. Sulama

  • Türkiye’de yağışın yetersiz olduğu birçok bölgede sulama, verim için gereklidir.

  • GAP Projesi, Güneydoğu Anadolu’da tarımı canlandırmıştır.

5. Makineleşme ve Gübreleme

  • İç Anadolu ve Trakya gibi bölgelerde makineli tarım yaygındır.

  • Gübre kullanımı, özellikle bitki verimini ve kaliteyi artırır.

🌱 Türkiye’de Tarım Ürünleri ve Dağılışı

a. İklime Bağlı Ürünler

Ürün Yetiştiği Bölge
Çay Doğu Karadeniz
Muz Akdeniz (Anamur çevresi)
Zeytin Ege, Marmara, Akdeniz
Pamuk Güneydoğu Anadolu, Akdeniz
Buğday İç Anadolu, Doğu Anadolu
Mısır Karadeniz, Akdeniz

b. Sulama Gerektiren Ürünler

  • Pamuk, mısır, şeker pancarı, pirinç, sebzeler

c. Türkiye Tarımında Öne Çıkan Alanlar

  • Çukurova: Narenciye, pamuk, sebze

  • Ege ovaları: Zeytin, üzüm, incir

  • Bafra-Çarşamba Ovaları: Pirinç, tütün

📝 Örnek Soru

Aşağıdaki ürünlerden hangisi yalnızca belirli mikroklima alanlarında yetiştirilebilir?
A) Ayçiçeği
B) Muz
C) Şeker pancarı
D) Arpa

✅ Cevap: B

Açıklama: Muz, yalnızca Akdeniz Bölgesi’nde Anamur gibi özel mikroklima alanlarında yetişebilmektedir.

Türkiye’de Hayvancılık

Hayvancılık, hayvanlardan et, süt, yün, deri gibi ürünler elde etmek amacıyla yapılan ekonomik faaliyettir. Türkiye’de hayvancılık, iklim, bitki örtüsü, mera varlığı, yükselti gibi coğrafi faktörlere bağlı olarak bölgesel çeşitlilik gösterir. Son yıllarda modern işletmelerin artması ile birlikte geleneksel hayvancılıkta dönüşüm yaşanmaktadır.

📌 Türkiye’de Hayvancılık Türleri

1. Büyükbaş Hayvancılık

  • Sığır yetiştiriciliği yaygındır.

  • Mera hayvancılığı ve ahır hayvancılığı şeklinde yapılır.

  • Ahır hayvancılığı Marmara ve Ege gibi bölgelerde gelişmiştir.

  • Doğu Anadolu’da mera hayvancılığı hâlâ yaygındır.

2. Küçükbaş Hayvancılık

  • Koyun: İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da yaygındır (bozkır alanlar).

  • Keçi: Akdeniz ve Ege’de dağlık, ormanlık alanlarda yapılır.

  • Kıl keçisi, ormanlara zarar verdiği gerekçesiyle sınırlandırılmıştır.

3. Kümes Hayvancılığı

  • Tavuk, hindi gibi hayvanlar yetiştirilir.

  • En fazla Marmara, Karadeniz ve Ege Bölgeleri‘nde yapılır.

  • Yumurta ve et üretimi bakımından önemlidir.

4. Arıcılık

  • Türkiye, arı çeşitliliği ve bal üretimi açısından dünyada ilk sıralardadır.

  • Ege, Akdeniz, Karadeniz bölgeleri öne çıkar.

  • Bitki çeşitliliği ve iklim arıcılık için uygundur.

5. İpekböcekçiliği

  • Azalmış bir faaliyettir ama Bursa ve çevresi geleneksel merkezdir.

  • Dut ağacı yapraklarıyla beslenir.

📍 Bölgelere Göre Hayvancılık Örnekleri

Bölge Öne Çıkan Hayvancılık Türü
Doğu Anadolu Büyükbaş (mera hayvancılığı)
İç Anadolu Koyun yetiştiriciliği
Akdeniz Keçi, kıl keçisi
Marmara Ahır hayvancılığı, kümes
Karadeniz Arıcılık

📝 Örnek Soru

Türkiye’de büyükbaş hayvancılığın en yaygın olduğu bölge aşağıdakilerden hangisidir?
A) İç Anadolu
B) Doğu Anadolu
C) Marmara
D) Akdeniz

✅ Cevap: B

Açıklama: Doğu Anadolu Bölgesi, geniş otlak ve meraları sayesinde büyükbaş hayvancılığın en yaygın yapıldığı bölgedir.

Türkiye’de Ormancılık

Ormancılık, ormanların korunması, işletilmesi ve orman ürünlerinin ekonomik olarak değerlendirilmesi faaliyetidir. Türkiye’nin yaklaşık %29’u ormanlarla kaplıdır ve bu alanlar iklim, yağış, yer şekilleri gibi coğrafi faktörlere göre farklı bölgelerde yoğunlaşmıştır.

📌 Ormanların Türkiye’de Dağılımı

Bölge Özellikler ve Yaygınlık
Karadeniz Türkiye’nin en ormanlık bölgesidir. Her mevsim yağışlıdır.
Akdeniz Maki ve kızılçam ormanları yaygındır. Yaz kuraklığı etkilidir.
Ege Kıyıda kızılçam, iç kesimde karaçam ormanları bulunur.
Marmara Karışık yapraklı ormanlar görülür.
Doğu Anadolu Ormanlar seyrektir, iğne yapraklı (soğuğa dayanıklı) türler görülür.
İç Anadolu Yağış azlığı nedeniyle orman alanı azdır.

📍 Türkiye’de Orman Türleri

1. Yaprak Döken Ormanlar

  • Ilıman iklimlerde yaygındır.

  • Marmara ve Karadeniz’in bazı kesimlerinde görülür.

2. İğne Yapraklı Ormanlar (Soğuğa dayanıklı)

  • Doğu Anadolu ve iç bölgelerde yaygındır.

  • Karaçam, sarıçam, ladin

3. Maki (Orman Tahribatı Sonucu)

  • Akdeniz ikliminin etkili olduğu yerlerde görülür.

  • Ormanların tahrip olması sonucu oluşur.

📦 Orman Ürünleri ve Kullanım Alanları

  • Kereste, mobilya, kâğıt, reçine, odun kömürü

  • İlaç ve kozmetik sanayinde kullanılan bitkiler

  • Bal üretimi (çam balı gibi)

🌱 Ormancılıkla İlgili Sorunlar ve Koruma

  • Ormanların tahribi (yangın, kaçak kesim)

  • Erozyon ve çölleşme riski

  • Orman köylüsünün geçim sorunları

  • Orman alanlarının tarım ve yerleşmeye açılması

🔹 Türkiye’de Ormancılık Genel Müdürlüğü, ağaçlandırma ve orman koruma çalışmalarını yürütür.
🔹 Son yıllarda “yeşil kalkınma” ve “sıfır atık” temaları kapsamında ormancılık faaliyetleri desteklenmektedir.

📝 Örnek Soru

Türkiye’de en fazla orman alanına sahip bölge aşağıdakilerden hangisidir?
A) Akdeniz
B) Marmara
C) Karadeniz
D) İç Anadolu

✅ Cevap: C

Açıklama: Karadeniz Bölgesi, her mevsim yağış aldığı için Türkiye’nin en ormanlık bölgesidir.

Türkiye’de Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık Testi

1. Türkiye’de tarımda sulamanın en önemli olduğu bölgelerden biri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Doğu Karadeniz
B) İç Anadolu
C) Marmara
D) Ege

2. Aşağıdaki ürünlerden hangisi sadece özel mikroklima alanlarında yetiştirilebilir?
A) Buğday
B) Pamuk
C) Muz
D) Ayçiçeği

3. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de pamuk üretiminin en fazla yapıldığı bölgelerden biridir?
A) Doğu Anadolu
B) Güneydoğu Anadolu
C) Karadeniz
D) İç Anadolu

4. Aşağıdakilerden hangisi keçi yetiştiriciliğinin yaygın olduğu bölgeler arasında yer alır?
A) Trakya
B) Karadeniz
C) Akdeniz
D) İç Anadolu

5. Arıcılığın en fazla geliştiği bölgeler aşağıdakilerden hangisinde birlikte verilmiştir?
A) İç Anadolu – Güneydoğu Anadolu
B) Marmara – Doğu Anadolu
C) Ege – Karadeniz
D) Trakya – Akdeniz

6. Türkiye’de büyükbaş hayvancılığın en yaygın yapıldığı bölge aşağıdakilerden hangisidir?
A) İç Anadolu
B) Marmara
C) Doğu Anadolu
D) Akdeniz

7. Türkiye’de orman örtüsü en fazla olan bölge aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karadeniz
B) Marmara
C) Ege
D) İç Anadolu

8. Türkiye’de kızılçam ormanları en çok hangi bölgede yaygındır?
A) Karadeniz
B) Akdeniz
C) İç Anadolu
D) Doğu Anadolu

9. Ormanların tahribi sonucunda Akdeniz ikliminde ortaya çıkan bitki örtüsü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bozkır
B) Tayga
C) Maki
D) Savan

10. Türkiye’de orman ürünlerinden elde edilen ekonomik gelirler aşağıdakilerden hangisine dayalı değildir?
A) Mobilya üretimi
B) Kağıt sanayi
C) Petrol üretimi
D) Reçine üretimi

Türkiye’de Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık Cevap Anahtarı

  1. B

  2. C

  3. B

  4. C

  5. C

  6. C

  7. A

  8. B

  9. C

  10. C

Yorum yapın