Aerosoller, gaz ortamında dağılan ve havada asılı kalan küçük katı veya sıvı parçacıklardır. Bu terim genellikle atmosferde bulunan ve insan faaliyetleri veya doğal süreçler sonucu oluşan parçacıkları tanımlamak için kullanılır. Atmosferdeki aerosoller, farklı boyutlardaki partiküllerden oluşur ve çeşitli kimyasal bileşenlere sahiptir. Boyutları genellikle birkaç nanometreden birkaç mikrometreye kadar değişebilir. Aerosollerin kaynakları arasında yanardağ püskürmeleri, deniz tuzu, toz fırtınaları, bitki örtüsü, endüstriyel faaliyetler ve egzoz emisyonları yer alır.
Aerosoller, atmosferde önemli rol oynar. İlk olarak, güneş ışığını doğrudan soğurarak ya da yansıtarak Dünya’nın enerji dengesini etkileyebilirler. Bu etki, küresel ısınmaya karşı bir soğutma etkisi yaratabilir. İkinci olarak, aerosoller bulut oluşumunda önemli bir rol oynar. Bulut damlacıkları, atmosferdeki su buharının aerosol parçacıkları etrafında yoğunlaşmasıyla oluşur. Bu süreç bulutların özelliklerini, yağış miktarını ve bölgesel iklimi etkileyebilir.
Aerosoller ayrıca insan sağlığı üzerinde de önemli etkiler yapabilir. Solunum yoluyla alınan bazı aerosol parçacıkları, özellikle PM2.5 olarak adlandırılan 2.5 mikrometreden küçük olanlar, akciğerlere kadar ulaşabilir ve sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu tür aerosoller, astım, bronşit, kalp hastalıkları ve diğer solunum yolu rahatsızlıkları ile ilişkilendirilmiştir. Özellikle kentsel alanlarda ve sanayi bölgelerinde, hava kalitesinin düşmesine neden olan aerosol yoğunluğu sıklıkla gözlemlenir.
Doğal ve insan kaynaklı aerosol emisyonlarının kontrolü, çevresel yönetim ve halk sağlığı politikaları açısından önemlidir. Henüz aerosol kaynaklarının ve etkilerinin tamamı tam olarak anlaşılamamış olsa da, bilim insanları bu alanda yoğun araştırmalar yürütmektedir. İklim değişikliği, hava kirliliği ve sağlık üzerindeki etkileri nedeniyle, aerosoller üzerindeki çalışmalar gün geçtikçe daha fazla önem kazanmaktadır.
Aerosoller ayrıca çevresel izleme ve iklim modelleme çalışmalarında kullanılan önemli unsurlardır. Uydular ve yer gözlem sistemleri, atmosferdeki aerosol konsantrasyonlarını izleyerek bilim insanlarına ve politika yapıcılara karar almada yardımcı olmaktadır. Bu veriler, iklim değişikliğine adaptasyon stratejileri geliştirmek ve hava kalitesini iyileştirmek için kullanılır.