Sözcükte Anlam konusu, dilin temel yapı taşı olan sözcüklerin anlam özelliklerini inceleyen önemli bir dil bilgisi alanıdır. Hem TYT Türkçe hem de KPSS Türkçe müfredatında yer alması, bu konunun ne denli kritik olduğunu göstermektedir. Sözcükte Anlam ünitesi, dilin anlam boyutunu kavramak için gerekli olan bilgileri sunar ve bu bilgi, sözcüklerin somut ve soyut anlamlarını ayırt edebilme becerisini içerir. Bu beceri, adayların hem günlük hayatlarında dili etkin bir şekilde kullanabilmelerine hem de sınavlarda başarılı olmalarına yardımcı olur.
Konu Anlatımı:
Soyut ve somut anlamlı sözcükler, dilin anlam zenginliğini oluşturan temel unsurlardan biridir. Bir sözcüğün somut anlamı, beş duyumuzla algılayabildiğimiz nesneleri veya durumları ifade eder. Örneğin, ‘masa’, ‘su’, ‘kuş’ gibi kelimeler somut anlam taşır, çünkü bu varlıkları fiziksel olarak gözlemleyebiliriz.
Buna karşılık, soyut anlamlar, doğrudan duyularımızla algılayamadığımız, ancak zihnimizle kavrayabildiğimiz kavramları ifade eder. ‘Aşk’, ‘özlem’, ‘adalet’ gibi kelimeler soyut anlamlara sahiptir, zira bu kavramları fiziksel olarak deneyimlemek mümkün değildir, ancak zihinsel ve duygusal seviyede varlık gösterirler.
Bir kelimenin somut veya soyut olması, onun kullanım bağlamına da bağlı olabilir. Çoğu zaman bir sözcük hem somut hem de soyut anlam taşıyabilir. Örneğin, “göz” kelimesi “renkli göz” ifadesinde somut anlamda kullanılırken, “gözümde tütüyor” ifadesinde soyut anlamda kullanılır.
Örnek Sorular:
- Aşağıdaki sözcüklerden hangisi soyut anlamlı bir kelimedir?
A) Kalem
B) Sevinç
C) Elma
D) KitapDoğru Cevap: B) Sevinç
- “Bu tablo, bana çocukluğumu hatırlatıyor.” cümlesinde “tablo” kelimesi hangi anlam özelliğine sahiptir?
A) Soyut
B) Somut
C) Soyut ve somut
D) HiçbiriDoğru Cevap: B) Somut
- Aşağıdaki cümlelerden hangisinde altı çizili sözcük somut anlamda kullanılmıştır?
A) Hislerini underline{anlatmak}ta zorluk çekiyor.
B) Yeni bir underline{kitap} aldım.
C) underline{Sevgi} her şeyi çözer.
D) underline{Özlem} içindeyim.Doğru Cevap: B) Kitap