Türkçe dil bilgisinin önemli bir parçası olan “Cümlede Anlam” ünitesi, hem TYT Türkçe hem de KPSS Türkçe sınavlarında sıklıkla karşımıza çıkar. Bu ünitede yer alan Öznel ve Nesnel Anlatım konusu, cümlelerin anlamını daha iyi kavramamıza, yazarın veya konuşanın duygularını, düşüncelerini nasıl ifade ettiğini anlamamıza yardımcı olur. Cümlede Anlam ünitesi, öğrencilere metinler üzerinde daha iyi analiz yapma ve yorumlama becerisi kazandırırken, sınavlarda karşılaşacakları farklı soru tiplerine de hazırlıklı olmalarını sağlar. Bu bağlamda, Öznel ve Nesnel Anlatım, anlam bilgisini zenginleştiren ve sınav başarısına katkı sağlayan önemli bir alt başlıktır.
Konu Anlatımı
Öznel Anlatım: Öznel anlatım, kişisel duygu ve düşüncelerin ifade edildiği anlatım türüdür. Bu tür cümleler, bireylerin kişisel görüşlerini, beğenilerini veya eleştirilerini içerir. Öznel yargılar, bir bakıma kişisel değerlendirmeleri ve yorumları barındırır. Bu tür cümleler genellikle “bence”, “bana göre” gibi ifadelerle başlayabilir veya dolaylı olarak kişinin bakış açısını yansıtır. Örneğin: “Bu film, izlediğim en etkileyici yapımlardan biriydi.” Bu cümlede, “etkileyici” ifadesi bir değerlendirme içerdiği için öznel bir yargıdır.
Nesnel Anlatım: Nesnel anlatım, kişisel duygu ve düşüncelerden uzak, tamamen gerçeklere dayalı bir anlatım türüdür. Nesnel yargılar, herkes tarafından kabul edilebilecek, kanıtlanabilir bilgiler içerir. Bu tür cümlelerde kişisel görüşler ve yorumlar değil, somut veriler ve olgular yer alır. Örneğin: “Dünya, Güneş etrafında eliptik bir yörüngede döner.” Bu cümlede belirtilen bilgi, kişisel bir yorum içermediği için nesneldir.
Öznel ve nesnel anlatımı ayırt etmek, özellikle sınav sorularında, metinlerin doğru yorumlanması ve anlamlandırılması noktasında büyük önem taşır. Öğrencilerin bu iki anlatım türünü doğru bir şekilde kavramaları, Türkçe sorularında başarılı olmalarını sağlar.
Örnek Sorular
- Aşağıdaki cümlelerden hangisi nesnel bir anlatım içermektedir?
- A) “Bu kitap, edebi açıdan oldukça zayıf.”
- B) “Dünya, kendi ekseni etrafında döner.”
- C) “O, en iyi yazarlardan biri olarak kabul edilir.”
- D) “Bu tablo, bence çok etkileyici.”
Doğru cevap: B
- “Bu resim sergisi, bugüne kadar gördüğüm en güzel sergiydi.” cümlesi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
- A) Nesnel bir yargı içerir.
- B) Evrensel bir bilgiye dayanmaktadır.
- C) Öznel bir yargı içermektedir.
- D) Bilimsel bir gerçekliği ifade eder.
Doğru cevap: C
- Aşağıdaki cümlelerden hangisi öznel bir anlatım içermektedir?
- A) “Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.”
- B) “Bana göre bu yemek biraz tuzlu olmuş.”
- C) “Su, 100 derecede kaynar.”
- D) “Elma, genellikle kırmızı veya yeşildir.”
Doğru cevap: B