Noktalama işaretleri, dilin yazılı olarak doğru ve etkili bir şekilde kullanılabilmesi için büyük önem taşır. Bu işaretler, cümlelerin anlamını netleştirir ve metinlerin okunabilirliğini artırır. “TYT Türkçe” ve “KPSS Türkçe” gibi sınavlarda noktalama işaretleri konusuna özel bir önem verilir çünkü bu sınavlar, adayların dil bilgisi ve yazım kurallarını ne kadar iyi kavradıklarını ölçer. Noktalama işaretleri içerisinde yer alan “Nokta” ise, en temel ve en sık kullanılan işaretlerden biridir. Anlamı tamamlanmış cümlelerin sonuna gelerek, okuyucuya cümlenin bittiğini bildirir. Bu nedenle, hem sınavlarda başarılı olabilmek hem de günlük hayatta doğru yazılı iletişim kurabilmek için noktanın doğru kullanımını öğrenmek önemlidir.
Konu Anlatımı: Nokta
Nokta, Türkçede en temel noktalama işaretlerinden biridir ve çeşitli kullanımları vardır:
- Cümle Sonunda Kullanımı: Nokta, tam anlamıyla bitmiş cümlelerin sonunda kullanılır. Örneğin: “Bugün hava çok güzel.”
- Kısaltmaların Sonunda Kullanımı: Pek çok kısaltmanın sonunda nokta kullanılır. Örneğin: “Prof.” (Profesör), “Dr.” (Doktor), “Sn.” (Sayın).
- Sıra Sayılarını Belirtirken Kullanımı: Nokta, sıra sayılarını belirtirken de kullanılır. Örneğin: “1. sınıf”, “2. kat”.
- Tarih Gösteriminde Kullanımı: Tarihlerde gün, ay ve yıl ayrımını sağlamak için kullanılır. Örneğin: “23.04.2023”.
- Saat Gösteriminde Kullanımı: Saat ve dakika ayrımını belirtmek için de kullanılır. Örneğin: “14.30”.
Örnek Sorular
- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktanın kullanımı yanlıştır?
a) Bugün saat 14.00’te toplantımız var.
b) Prof. Dr. Ahmet Bey konuşmasını yaptı.
c) 23 Nisan 2023 tarihinde kutlama yapılacak.
d) 1. Kat’a asansörle çıkabilirsiniz.Doğru Cevap: c) 23 Nisan 2023 tarihinde kutlama yapılacak. (Tarihte nokta kullanılmalı: “23.04.2023”)
- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde noktanın kısaltmada kullanımı doğru verilmiştir?
a) Yzm (Yazma)
b) Sn (Sayın)
c) Dr (Doktor)
d) vb. (ve benzeri)Doğru Cevap: d) vb. (ve benzeri)
- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nokta yanlış kullanılmıştır?
a) Bugün öğle yemeğinden sonra buluşacağız.
b) Saat 15.30’da derse başlayacağız.
c) Dr Mehmet Bey seminer verdi.
d) 3. Kat’ta kütüphane bulunuyor.Doğru Cevap: c) Dr Mehmet Bey seminer verdi. (Doğru kullanım: “Dr. Mehmet Bey”)