Türkçe dilinin yazım kuralları, hem TYT Türkçe hem de KPSS Türkçe sınavlarının önemli bir bölümünü oluşturur. Bu sınavlarda başarılı olmak isteyen adayların, dilin kurallarına uygun yazım becerilerini geliştirmesi gerekmektedir. Yazım Kuralları ünitesi, kısaltmaların doğru yazımı gibi başlıklarla, adayların yazılı iletişimde daha etkili ve doğru olabilmelerine yardımcı olur. Bu konu, hem akademik başarı hem de günlük yaşamda dilin doğru ve etkili kullanımı için kritik öneme sahiptir. “Kısaltmaların Yazımı” alt başlığı ise, yazım kurallarının önemli bir parçası olarak, dilin çeşitli alanlarda doğru kullanımını hedefler.
Kısaltmaların Yazımı Konu Anlatımı
Kısaltmalar, kelimelerin veya kelime gruplarının daha kısa bir şekilde ifade edilmesi için kullanılır. Türkçede kısaltmalar, genellikle büyük harfler kullanılarak yapılır ve çoğu zaman noktalarla ayrılır. Ancak bazı kısaltmalar ise küçük harflerle yazılır ve kesme işareti ile ayrılır. İşte kısaltmaların yazımı ile ilgili temel kurallar:
- Büyük Harflerle Yapılan Kısaltmalar: Kurum ve kuruluş adları genellikle büyük harflerle kısaltılır. Örneğin:
- TRT (Türkiye Radyo Televizyon Kurumu)
- TDK (Türk Dil Kurumu)
Bu tür kısaltmalar, sonuna ek geldiğinde kesme işareti kullanılmaz: TRT’ye, TDK’da gibi.
- Küçük Harflerle Yapılan Kısaltmalar: Ölçü birimleri ve bazı bilimsel terimler küçük harflerle kısaltılır. Bu kısaltmalarda nokta kullanılmaz:
- cm (santimetre)
- kg (kilogram)
Bu kısaltmalara ek geldiğinde kesme işareti kullanılmaz: 5 cm’lik, 3 kg’da gibi.
- Harf-Nokta Kullanımı: Bazı kısaltmalar ise nokta kullanılarak yapılır:
- Dr. (Doktor)
- M.A. (Master of Arts)
Bu tür kısaltmalarda nokta olduğu için ekler kesme işareti ile ayrılır: Dr.’un, M.A.’ya gibi.
- Özel Durumlar: Kimi kısaltmalar, kendi kuralları çerçevesinde yazılabilir. Örneğin, İngilizce kökenli bazı kısaltmalar, kendi dilindeki kurallara göre yazılabilir: CIA, FBI gibi.
Örnek Sorular
- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmanın yazımı yanlıştır?
- A) Devlet Su İşleri DSİ, baraj yapımına başladı.
- B) Trt’de yeni bir dizi yayınlanacak.
- C) Bugün 100 kg elma aldık.
- D) TDK’nın yeni sözlüğü çıktı.
Doğru cevap: B
- Aşağıdaki kısaltmalardan hangisine ek gelirken kesme işareti kullanılmaz?
- A) cm
- B) Doç.
- C) T.C.
- D) Prof.
Doğru cevap: A
- Aşağıdaki kurumlardan hangisinin kısaltması doğru yazılmıştır?
- A) Türk Hava Yolları – THY
- B) Türkiye Futbol Federasyonu – T.F.F.
- C) Türkiye İş Bankası – T.İ.B.
- D) Kızılay – KIZ
Doğru cevap: A