IV. Murat dönemi Osmanlı İmparatorluğu’nun karmaşık ve önemli bir dönemidir. KPSS Tarih konusu IV. Murat, 1623 yılında tahta çıktığında henüz 11 yaşındaydı ve bu nedenle ilk yıllarında devlet yönetimi, annesi Kösem Sultan ve diğer devlet erkânı tarafından yürütüldü. Ancak zamanla IV. Murat, güçlü bir lider olarak kendini göstermiş ve Osmanlı İmparatorluğu’nun güçlü bir merkezi otoriteye kavuşmasını sağlamıştır.
IV. Murat’ın en bilinen özelliği, içki ve tütünü yasaklamasıdır. Bu yasaklar, devrin sosyal düzenini sağlamak ve disiplini artırmak amacıyla konulmuştu. Sultan, bizzat sokaklarda tebdil-i kıyafet gezerek denetimler yapmış, yasaklara uymayanları sert şekilde cezalandırmıştır. Ayrıca, kahvehaneleri kapatmış ve meyhaneleri yıktırmıştır. Bu tür önlemler, hem toplumdaki asayişi sağlamak hem de devlet otoritesini pekiştirmek için alınmıştı.
IV. Murat’ın askeri alandaki en büyük başarılarından biri, 1638 yılında Bağdat Seferi’dir. Bu seferin sonucunda Bağdat, Safevîlerden geri alınmış ve Osmanlı sınırları genişletilmiştir. Bu başarı, Osmanlı İmparatorluğu’nun doğu sınırlarını güven altına almasına yardımcı olmuştur. Bağdat Seferi’nin yanı sıra, IV. Murat döneminde ordu ve donanma modernize edilmeye çalışılmış, disiplinli ve etkili bir askeri yapı oluşturulmuştur.
IV. Murat’ın saltanatı, içki yasağı ve askeri başarılarının yanında, devlet yönetiminde merkezi otoritenin yeniden tesis edilmesiyle de anılır. Padişah, merkezi yönetimde reformlar yaparak, devletin kontrolünü eline almış ve istikrarlı bir yönetim sağlamıştır. Mütevazi bir hayat sürmüş, ancak devlet işlerinde son derece ciddi ve kararlı davranmıştır. Yönetiminde Divan-ı Hümayun’un etkisini artırmış ve devlet ricalini daha etkin bir şekilde denetim altında tutmuştur.
İçki ve tütün yasağı, IV. Murat’ın kişisel sıkı disiplini ve devlet işlerine olan hakimiyetini gösteren önemli bir örnektir. Ancak, bu yasaklar toplumda farklı tepkilere neden olmuş ve tarih boyunca çeşitli tartışmalara yol açmıştır.
IV. Murat’ın hükümdarlığı sadece askeri veya sosyal reformlarla sınırlı değildir. Aynı zamanda, kültürel ve sanatsal faaliyetlerde de gelişmeler kaydedilmiştir. Döneminde, mimari ve sanat faaliyetleri devam etmiş, çeşitli cami ve külliyeler inşa edilmiştir. Ayrıca, IV. Murat döneminde Türk musikisi ve edebiyatı da desteklenmiş ve gelişimine katkı sağlanmıştır.
IV. Murat, Osmanlı İmparatorluğu tarihinde önemli bir figürdür. İçki ve tütün yasağından askeri başarılara, merkezi otoritenin güçlenmesinden kültürel gelişmelere kadar pek çok alanda iz bırakmıştır. Bu dönemi anlamak, Osmanlı İmparatorluğu’nun sosyal, siyasi ve askeri yapısını kavramak açısından kritik öneme sahiptir.