Abazi ve Osmanlı
Abazi, Osmanlı İmparatorluğu‘nun para birimlerinden biri olarak tarihi kaynaklarda sıkça karşılaşılan bir terimdir. 17. yüzyıldan itibaren Osmanlı topraklarında kullanılmaya başlanan abazi, özellikle Doğu Karadeniz ve Kafkasya bölgelerinde yaygın olarak dolaşıma girmiştir. Adını, bu para biriminin ilk kez basıldığı Abhazya bölgesinden aldığı düşünülmektedir.
Abazi, gümüşten yapılmış bir para birimiydi ve farklı dönemlerde farklı ağırlık ve ayarlarda basılmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun yanı sıra İran, Gürcistan ve çevre bölgelerde de kullanımı yaygındı. Bu para birimi, hem yerel ticarette hem de uluslararası ticaret ilişkilerinde önemli bir rol oynamıştır. Abazi’nin Osmanlı topraklarında yaygınlaşması, özellikle yerel ekonomilerin ve ticaretin canlanmasına katkıda bulunmuştur.
Abazi’nin en dikkat çekici özelliklerinden biri, Osmanlı İmparatorluğu’nun farklı bölgelerinde farklı değerlerde basılmasıydı. Bu farklılıklar, paranın ayarında ve ağırlığında değişikliklere neden olmuş ve dolayısıyla çeşitli bölgelerde farklı isimlerle de anılmıştır. Örneğin, 19. yüzyılda Trabzon’da basılan abaziler, diğer bölgelere göre daha düşük gümüş içeriğine sahipti. Bu durum, Osmanlı parasal sisteminin karmaşıklığını ve yerel ekonomilerin kendi ihtiyaçlarına göre para birimlerini adapte etme çabalarını göstermektedir.
Osmanlı İmparatorluğu’nda, daha büyük para birimleri olan kuruş ve mecidiye gibi birimlerle birlikte kullanılmıştır. Ticaretin yoğun olduğu bölgelerde, abazi ile yapılan işlemler, günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Abazi, Osmanlı parasal sisteminin bir parçası olarak, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda kültürel bir değer de taşımıştır. Zamanla, gümüş rezervlerinin azalması ve modern para sistemlerine geçişle birlikte abazi kullanımı azalmış ve nihayetinde tedavülden kalkmıştır.
Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomik tarihine ışık tutan önemli bir para birimidir. Hem yerel hem de uluslararası ticaretin gelişiminde rol oynayan, farklı coğrafi bölgelerdeki ekonomik adaptasyon süreçlerini anlamak için önemli bir örnek teşkil eder. Günümüzde, eski Osmanlı coğrafyasındaki tarihi eserler ve koleksiyonlarda abazi paralarına rastlamak mümkündür.
Kafkasya
Abazi, tarihsel olarak Gürcistan kökenli bir para birimidir ve özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda Kafkasya, İran ve Osmanlı topraklarında kullanılmıştır. Adını Gürcistan’ın Abhazya bölgesinden aldığı düşünülmektedir. İlk olarak Safevîler döneminde tedavüle giren, gümüşten basılmıştır ve ticaretin yoğun olduğu bölgelerde yaygın biçimde kullanılmıştır. Zamanla Osmanlı piyasalarında da karşılık bulmuş ve bazı yerel ekonomi sistemlerine entegre olmuştur.
Abazi, özellikle Kafkasya’daki politik ve ekonomik ilişkilerde önem taşıyan bir araç olmuştur. Farklı dönemlerde farklı değer ve şekillerde basılmış, hatta bazen üzerinde Farsça ya da Arapça yazılar yer almıştır. Osmanlı arşivlerinde ve çeşitli eski belgelerde “abazi” terimi, çoğu zaman belirli bir gümüş para miktarını ifade eden bir ölçü birimi olarak geçer. Modern para sistemlerinin gelişmesiyle birlikte tedavülden kalkmış, ancak tarihi ve koleksiyon değeri açısından günümüzde hâlâ ilgi gören numizmatik bir unsur hâline gelmiştir.