9. Sınıf Matematik Algoritma ve Bilişim Konu Anlatımı Ve Örnek Sorular

Günlük yaşantımızda birçok işi sırayla ve belirli kurallar çerçevesinde yaparız. Sabah kalkmak, diş fırçalamak, kahvaltı hazırlamak bile birer algoritmadır. 9. Sınıf Matematikte algoritmalar; bir problemi çözmek ya da bir işlemi tamamlamak için izlenen adımlardır. Bu ünite, hem işlem basamaklarını doğru bir sırayla kurmayı hem de dijital çağda büyük önem taşıyan algoritmik düşünmeyi geliştirir.

Algoritma ve Bilişim Konu Anlatımı ile birlikte algoritma kavramını, akış şemalarını ve işlem basamaklarını öğrenerek hem matematiksel hem de bilgisayarla ilgili problemleri daha kolay çözebileceksin. Bu bilgiler ileride yazılım, veri bilimi, mühendislik gibi alanlarda işine çok yarayacak.

1. Algoritma Nedir?

• Tanım: Bir problemin çözümüne ulaşmak için izlenen yol, işlem basamaklarının mantıklı ve sıralı şekilde yazılmasıdır.

• Algoritmalar, günlük hayattaki işlerin yanı sıra bilgisayarlarda ve matematiksel işlemlerde sıkça kullanılır.

Örnek:

Bir sayının karesini bulmak için bir algoritma:

1. Bir sayı gir.

2. Sayıyı kendisiyle çarp.

3. Sonucu ekrana yazdır.

2. Akış Şemaları

• Akış şeması: Algoritmanın grafiksel bir gösterimidir. Her adımı bir şekille temsil eder.

• Kullanılan şekiller:

  • Oval: Başlangıç ve bitiş

  • Dikdörtgen: İşlem (örneğin, “sayıyı 2 ile çarp”)

  • Paralelkenar: Giriş veya çıkış (örneğin, “sayıyı gir”, “sonucu yaz”)

  • Elmas (baklava): Karar yapıları (örneğin, “sayı çift mi?”)

Örnek:

“Bir sayının tek mi çift mi olduğunu bulma” algoritmasının akış şeması:

1. Sayı gir (paralelkenar)

2. Sayı % 2 == 0 mı? (elmas)

   • Evet → “Sayı çifttir” (paralelkenar)

   • Hayır → “Sayı tektir” (paralelkenar)

3. Bitiş (oval)

3. İşlem Basamakları ile Problem Çözme

• İşlemler sıralı, açık ve mantıklı olmalıdır.

• Adımlar arasında boşluk olmamalı, bir işlem bir sonrakini hazırlamalıdır.

• Her işlem tek bir işi yapmalı, karmaşadan kaçınılmalıdır.

Örnek:

“Bir öğrencinin 3 sınav notunun ortalamasını hesaplayan algoritma”:

1. 3 notu gir.

2. Notları topla.

3. Toplamı 3’e böl.

4. Ortalamayı yazdır.

Bu algoritma hem sözlü hem akış şeması şeklinde oluşturulabilir.

4. Günlük Yaşamda Algoritmalar

• Alışveriş yapmak, yemek tarifi uygulamak, telefon açmak gibi eylemlerin hepsi algoritmik işlemler içerir.

• Bilgisayar programcıları, bu tür işlemleri kodlarla ifade ederken algoritma mantığını kullanır.

Örnek:

“Çamaşır makinesi çalıştırma algoritması”:

1. Kıyafetleri yerleştir.

2. Deterjanı koy.

3. Programı seç.

4. Başlat tuşuna bas.

5. Algoritma Kurma Alıştırmaları

• Öğrencilerin kendi algoritmalarını yazmaları, hem mantıksal düşünmeyi hem de sıralama yeteneğini geliştirir.

• Önce işlem basamakları yazılır, ardından akış şeması oluşturulur.

Alıştırma Örneği:

“Bir sayının pozitif, negatif ya da sıfır olduğunu belirleme” algoritması:

1. Sayı gir.

2. Sayı > 0 mı?

   • Evet → “Pozitif” yazdır.

   • Hayır → Sayı < 0 mı?

     • Evet → “Negatif” yazdır.

     • Hayır → “Sıfır” yazdır.

3. Bitiş.

9. Sınıf Matematik Algoritma ve Bilişim Testi

1. “Bir sayının karesini alma” işlemi kaç adımlık bir algoritmayla yapılabilir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4

2. Aşağıdaki şekillerden hangisi karar adımı için kullanılır?
A) Oval
B) Dikdörtgen
C) Elmas
D) Paralelkenar

3. Aşağıdaki işlemlerden hangisi algoritma kavramına örnek değildir?
A) Ayakkabı bağlamak
B) Sınav sorusu çözmek
C) Rastgele sayı söylemek
D) Çay demlemek

4. “Bir öğrencinin 3 sınav notunun ortalamasını hesaplama” algoritmasında hangi işlem yapılmaz?
A) Toplama
B) Bölme
C) Sayı girme
D) Çarpma

5. Akış şemalarında başlangıç ve bitiş adımları hangi şekille gösterilir?
A) Dikdörtgen
B) Elmas
C) Oval
D) Paralelkenar

6. Aşağıdaki ifadelerden hangisi giriş veya çıkış işlemi için kullanılır?
A) Oval
B) Dikdörtgen
C) Paralelkenar
D) Elmas

7. Aşağıdakilerden hangisi algoritmanın temel özelliğidir?
A) Karmaşık olması
B) Belirsizlik içermesi
C) Sıralı ve net olması
D) Yalnızca bilgisayarda çalışması

8. “Sayı % 2 == 0 mı?” ifadesi ne tür bir karar yapısıdır?
A) Çarpma
B) Toplama
C) Koşul
D) Değişken

9. Bir akış şemasında elmas şekli hangi işleme karşılık gelir?
A) Karar
B) İşlem
C) Giriş
D) Çıkış

10. “Parola doğru mu?” sorusu hangi algoritma adımında yer alır?
A) İşlem
B) Giriş
C) Karar
D) Bitiş

Cevap Anahtarı:

1. C

2. C

3. C

4. D

5. C

6. C

7. C

8. C

9. A

10. C