5. Sınıf Türkçe 3. Tema: Duygularımı Tanıyorum Konu Anlatımı ve Örnek Sorular

5. Sınıf Türkçe “Duygularımı Tanıyorum” teması, öğrencilerin duygularını fark etmeleri, onları doğru ifade etmeleri ve yazılı dil aracılığıyla anlatabilmeleri amacıyla hazırlanmıştır. Bu tema aynı zamanda dilde ses olaylarının (ünsüz yumuşaması, ünlü daralması, ünlü düşmesi) fark edilmesini ve doğru yazılmasını da hedefler. Öğrenciler hem kendi duygularını anlatan kısa yazılar yazar hem de sayıların yazımı gibi temel yazım kurallarını öğrenirler.

Kazanımlar ve Konu Anlatımları

🔹 1. Yazılarında ses olaylarına uğrayan kelimeleri doğru kullanır (ünsüz yumuşaması)

Açıklama:
Bazı kelimelere ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde, kelimenin sonundaki “sert ünsüz” (p, ç, t, k), “yumuşak ünsüze” (b, c, d, g/ğ) dönüşebilir. Bu olaya ünsüz yumuşaması denir.

Örnekler:

• kitap + ı → kitabı

• ağaç + ı → ağacı

• kanat + ı → kanadı

🔹 2. Yazılarında ses olaylarına uğrayan kelimeleri doğru kullanır (ünlü daralması)

Açıklama:
“-yor” eki alan bazı fiillerde, sonundaki a/e harfleri, “ı/i/u/ü” harflerine dönüşerek daralır. Bu ünlü daralmasıdır.

Örnekler:

• başla + yor → başlıyor

• anla + yor → anlıyor

• bekle + yor → bekliyor

🔹 3. Yazılarında ses olaylarına uğrayan kelimeleri doğru kullanır (ünlü düşmesi)

Açıklama:
Bazı iki heceli kelimelere ek geldiğinde, ortadaki ünlü harf düşer. Bu olaya ünlü düşmesi denir.

Örnekler:

• burun + um → burnum

• alın + ı → alnı

• ağız + ı → ağzı

🔹 4. Sayıları doğru yazar.

Açıklama:
Sayılar yazıyla yazıldığında ayrı yazılır. Ayrıca dört ve daha fazla basamaklı sayılar noktayla ayrılır.

Kurallar ve Örnekler:

• 25 → yirmi beş

• 157 → yüz elli yedi

• 2.368 → iki bin üç yüz altmış sekiz

• Sıra sayıları: 4. → dördüncü

• Kesirli sayılar: 1/2 → bir bölü iki

Örnek Sorular (Çözümlü)

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşaması vardır?
A) Kitabı çantasına koydu.
B) Kalem kutusu çok renklidir.
C) Çocuklar sessizdi.
D) Bu kitap çok güzeldi.

✅ Doğru Cevap: A
Açıklama: “kitap + ı” → “kitabı” → “p” harfi “b” olmuş → ünsüz yumuşaması.

2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ünlü daralması vardır?
A) Masayı silip oturdu.
B) Başlıyor gibi görünüyor.
C) Herkese günaydın dedi.
D) Çantasını sırtına aldı.

✅ Doğru Cevap: B
Açıklama: “başla + yor” → “başlıyor” → “a” harfi daralarak “ı” olmuş.

3. “Burun” kelimesine “-um” eki getirildiğinde hangisi olur?
A) burnım
B) burunum
C) burnum
D) burunm

✅ Doğru Cevap: C
Açıklama: “Burun + um” birleşiminde ortadaki “u” düşer → “burnum” → ünlü düşmesi.

4. Aşağıdakilerden hangisi sayıların yazımı açısından doğrudur?
A) ellidört
B) otuz iki
C) beşyüzkırk
D) seksenyedi

✅ Doğru Cevap: B
Açıklama: Sayılar yazıyla yazıldığında ayrı yazılır: “otuz iki”

5. “Anla” fiiline “-yor” eki getirildiğinde ne olur?
A) anlayor
B) anlıyor
C) anliyor
D) anluyor

✅ Doğru Cevap: B
Açıklama: “Anla + yor” → “anlıyor” → “a” daralarak “ı” olur.

5. Sınıf Türkçe – Duygularımı Tanıyorum Teması 10 Soruluk Test

1. Aşağıdaki kelimelerden hangisi ünsüz yumuşamasına uğramıştır?
A) çocuk
B) kitapçı
C) ağacı
D) masa

2. “Ağaç + ı” birleşimiyle oluşan kelime aşağıdakilerden hangisidir?
A) ağaçı
B) ağaçı
C) ağacı
D) ağçı

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralması vardır?
A) Kitabını aldı, oturdu.
B) Dinliyor gibi görünüyordu.
C) Elini kaldırıp cevap verdi.
D) Oyuncağını sakladı.

4. “Bekle” fiiline “-yor” eki geldiğinde hangi kelime oluşur?
A) bekliyor
B) bekleyor
C) bekleyir
D) beklyor

5. “Burun + um” kelimesinin doğru yazımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) burunum
B) burnum
C) burunm
D) burnım

6. Aşağıdakilerden hangisi ünlü düşmesi örneğidir?
A) başlıyor
B) burnum
C) kitabı
D) sandıkçı

7. “Yüz elli sekiz” sayısı aşağıdaki yazımlardan hangisidir?
A) yüzellisekiz
B) yüzelli sekiz
C) yüz elli sekiz
D) yüz ellisekiz

8. “Anla” fiili, “-yor” ekiyle aşağıdakilerden hangisine dönüşür?
A) anlayor
B) anlıyor
C) anluyor
D) anliryor

9. “ağız + ı” kelimesinde hangi ses olayı görülür?
A) Ünsüz yumuşaması
B) Ünlü daralması
C) Ünlü düşmesi
D) Ünsüz benzeşmesi

10. Aşağıdaki sayılardan hangisinin yazımı yanlıştır?
A) iki yüz kırk
B) seksen yedi
C) doksanyedi
D) yirmi beş

Cevap Anahtarı

1. C

2. C

3. B

4. A

5. B

6. B

7. C

8. B

9. C

10. C