Aka Gündüz, Türk edebiyatının önemli simalarından biri olarak kabul edilen ve Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatına büyük katkılarda bulunmuş bir yazardır. Asıl adı Hüseyin Avni Bey olan Aka Gündüz, 1886 yılında Selanik’te doğmuştur. Eğitimine Selanik’te başlayan Gündüz, daha sonra İstanbul’a gelerek burada öğrenimini sürdürmüştür. Bir süre Harbiye Mektebi’ne gitmiş, ancak buradan ayrılmıştır. Sanat ve edebiyata olan ilgisi, onu edebiyat dünyasında tanınan bir isim yapmıştır.
Aka Gündüz, yazarlık kariyerine gazetecilikle başlamış, çeşitli dergilerde ve gazetelerde yazılar yazmıştır. İlk eserlerini Servet-i Fünun ve Genç Kalemler dergilerinde yayımlamıştır. Özellikle Genç Kalemler dergisinde Ziya Gökalp ve Ali Canip Yöntem gibi isimlerle birlikte çalışmıştır. Bu dönemde Milli Edebiyat akımının etkisi altında kalmış ve Türkçülük düşüncesinin öncülerinden biri olmuştur. Yazılarında sade bir dil kullanarak, halkın anlayabileceği bir üslup benimsemiştir.
Aka Gündüz’ün eserlerinde toplumsal konulara, milli değerlere ve Türk kültürüne vurgu yaptığı görülür. Roman, hikâye ve tiyatro gibi farklı türlerde eserler vermiştir. En bilinen romanlarından biri olan “Dikmen Yıldızı”, Kurtuluş Savaşı dönemini anlatır ve millî duyguların ön planda olduğu bir eserdir. Bu romanında, Anadolu insanının bağımsızlık mücadelesini ve vatan sevgisini işler. “Bir Şoförün Gizli Defteri” ve “Yayla Kızı” diğer önemli eserlerindendir. Hikâyelerinde Anadolu insanının yaşamını, geleneklerini ve sorunlarını ele almıştır.
Aka Gündüz, tiyatro alanında da eserler vermiştir. “Muhterem Katil” ve “Köy Muallimi” gibi tiyatro eserleri, dönemin sosyal meselelerini ele alır. Tiyatro eserlerinde de sade bir dil kullanarak, geniş bir kitleye hitap etmeyi amaçlamıştır.
Gündüz, aynı zamanda siyasi kimliğiyle de dikkat çeker. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu sonrasında siyasete atılmış ve 1927 yılında Cumhuriyet Halk Partisi’nden milletvekili seçilmiştir. Milletvekilliği döneminde, eğitim ve kültür alanında çeşitli çalışmalar yapmış, bu alanların gelişimine katkıda bulunmuştur. Siyaset yaşamı boyunca, Türk kültürünün korunması ve geliştirilmesi konularında yoğun çaba sarf etmiştir.
Gündüz’ün edebi kişiliği, Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Eserlerinde Türk milletinin bağımsızlık mücadelesi, milli değerler ve Anadolu insanının hayatı gibi konulara yer vermesi, onun Türk edebiyatında farklı bir yere sahip olmasını sağlamıştır. Dili sadeleştirme çabaları, Milli Edebiyat akımının önemli bir temsilcisi olmasına katkıda bulunmuştur.
Aka Gündüz, 7 Kasım 1958 tarihinde Ankara’da vefat etmiştir. Ardında bıraktığı eserler, Türk edebiyatının önemli parçaları olarak varlığını sürdürmekte ve yeni nesillere ilham vermeye devam etmektedir.