Kurtuluş Savaşı muharebeler dönemi, düzenli ordunun kurulmasıyla birlikte vatanın silahlı mücadeleyle savunulduğu safhadır. Bu dönemde TBMM, Yunan ordusuna karşı büyük zaferler kazanmış; Türk milletinin bağımsızlık kararlılığı savaş meydanlarında tescillenmiştir. İnönü, Sakarya ve Büyük Taarruz gibi savaşlar hem askeri hem siyasi sonuçlar doğurmuştur. KPSS Tarih’de bu dönem sıklıkla sınav sorusu olarak karşımıza çıkar.
Kurtuluş Savaşı Muharebeler Dönemi Konu Anlatımı
1. I. İnönü Savaşı (6–11 Ocak 1921)
-
İlk düzenli ordu zaferidir.
-
Komutan: İsmet İnönü
-
Sonuçlar:
-
TBMM’nin otoritesi arttı.
-
Teşkilat-ı Esasiye (1921 Anayasası) kabul edildi.
-
İstiklal Marşı kabul edildi.
-
Sovyetler Birliği ile Moskova Antlaşması yapıldı.
-
2. II. İnönü Savaşı (23 Mart – 1 Nisan 1921)
-
Yunanların ikinci saldırısı püskürtüldü.
-
Komutan yine İsmet İnönü’dür.
-
Mustafa Kemal: “Siz orada sadece düşmanı değil, milletin makûs talihini de yendiniz” demiştir.
-
TBMM’nin uluslararası itibarı arttı.
3. Kütahya-Eskişehir Savaşları (Temmuz 1921)
-
Düzenli ordu yenilgi aldı.
-
TBMM, orduyu Sakarya Nehri’nin doğusuna çekti.
-
Mustafa Kemal’e Başkomutanlık yetkisi verildi.
4. Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos – 13 Eylül 1921)
-
Komutan: Mustafa Kemal Paşa
-
22 gün 22 gece sürdü.
-
“Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır…” emri verildi.
-
Sonuçlar:
-
Yunan ordusu geri çekildi.
-
Mustafa Kemal’e mareşallik ve gazilik unvanı verildi.
-
Ankara Antlaşması (Fransa ile) ve Kars Antlaşması (Sovyetler ile) imzalandı.
-
5. Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi (26–30 Ağustos 1922)
-
Komutan: Mustafa Kemal
-
30 Ağustos: Başkomutanlık Meydan Muharebesi (Dumlupınar Zaferi)
-
Yunan ordusu tamamen yok edildi.
-
9 Eylül 1922’de İzmir kurtarıldı.
📋 Örnek Soru
Soru:
Aşağıdakilerden hangisi Sakarya Meydan Muharebesi’nin sonuçlarından biri değildir?
A) Mustafa Kemal’e gazilik unvanı verilmesi
B) Ankara Antlaşması’nın imzalanması
C) Sovyetler ile Kars Antlaşması’nın yapılması
D) İzmir’in kurtarılması
E) TBMM’nin itibarının artması
Cevap: D) İzmir’in kurtarılması
Kurtuluş Savaşı Muharebeler Dönemi Testi
1. Kurtuluş Savaşı’nda düzenli ordunun ilk başarısı hangi savaşla elde edilmiştir?
A) II. İnönü
B) Sakarya
C) I. İnönü
D) Kütahya-Eskişehir
E) Dumlupınar
2. İstiklal Marşı hangi savaşın ardından TBMM tarafından kabul edilmiştir?
A) Sakarya
B) I. İnönü
C) II. İnönü
D) Büyük Taarruz
E) Kütahya-Eskişehir
3. Mustafa Kemal’e Başkomutanlık yetkisi hangi savaş öncesinde verilmiştir?
A) I. İnönü
B) II. İnönü
C) Kütahya-Eskişehir
D) Sakarya
E) Dumlupınar
4. Sakarya Meydan Muharebesi sonrasında Fransa ile yapılan antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ankara Antlaşması
B) Moskova Antlaşması
C) Lozan Antlaşması
D) Sevr Antlaşması
E) Mudanya Antlaşması
5. “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır…” emri hangi savaşta verilmiştir?
A) I. İnönü
B) II. İnönü
C) Sakarya
D) Kütahya-Eskişehir
E) Dumlupınar
6. Aşağıdakilerden hangisi Büyük Taarruz’un sonucudur?
A) Sovyetler ile antlaşma yapılması
B) İzmir’in kurtarılması
C) Anayasanın ilanı
D) TBMM’nin açılması
E) Saltanatın kaldırılması
7. 30 Ağustos 1922’de kazanılan zafer aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sakarya Zaferi
B) II. İnönü Zaferi
C) Kütahya Zaferi
D) Başkomutanlık Meydan Muharebesi
E) İzmir Savaşı
8. “Makûs talih” ifadesi hangi savaş için kullanılmıştır?
A) Sakarya
B) I. İnönü
C) II. İnönü
D) Kütahya-Eskişehir
E) Dumlupınar
9. Kütahya-Eskişehir Savaşları’nın sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) TBMM zafer kazanmıştır
B) Ankara Antlaşması imzalanmıştır
C) Ordu Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmiştir
D) İzmir kurtarılmıştır
E) Sovyetler ile savaş başlamıştır
10. Sakarya Zaferi’nin ardından Mustafa Kemal’e verilen unvanlar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mareşal ve Gazi
B) Reis ve Gazi
C) Cumhurbaşkanı ve Mareşal
D) Paşa ve Halife
E) Mareşal ve Başkomutan
✅ Cevap Anahtarı
-
C
-
B
-
C
-
A
-
C
-
B
-
D
-
C
-
C
-
A
📚 Anahtar Kavramlar
I. İnönü, II. İnönü, Sakarya, Büyük Taarruz, Başkomutanlık Meydan Muharebesi, İzmir’in kurtuluşu, Ankara Antlaşması, Mareşal, Gazi, düzenli ordu