AYT Fizik Hareket Konu Anlatımı ve Örnek Sorular

Hareket, fizik biliminin temelini oluşturan ve günlük yaşantımızda sürekli gözlemlediğimiz bir olgudur. Bu ünitede bir cismin konum, hız, ivme gibi kavramlarla nasıl tanımlandığını, grafiklerle nasıl analiz edildiğini ve farklı hareket türleri arasındaki farkları öğreneceğiz. Bu konular özellikle sonraki ünitelerdeki atışlar, ivmeli hareket, çembersel hareket gibi başlıkların temelini oluşturur.

📌 Konu Anlatımı

✔️ Temel Kavramlar

• Konum (x): Cismin referans noktasına göre yeridir.

• Alınan yol (s): Cismin hareket süresince kat ettiği toplam mesafedir.

• Yer değiştirme (Δx): İlk ve son konum farkıdır. Vektöreldir.

✔️ Hız ve Sürat

• Sürat: Skaler büyüklüktür. Toplam yol / zaman

• Hız (v): Vektöreldir. Yer değiştirme / zaman

✔️ Ortalama Hız

​

✔️ Anlık Hız

• Zamanın çok kısa bir aralığında cismin hızıdır. Grafikten eğim olarak bulunur.

 

📈 Grafikler

🟩 Konum – Zaman Grafiği

• Grafiğin eğimi = hız

• Eğim pozitifse: ileri yönde hareket

• Eğim sıfırsa: durma

• Eğim negatifse: geri yönde hareket

🟦 Hız – Zaman Grafiği

• Grafiğin eğimi = ivme

• Alanı = yer değiştirme

• Pozitif eğim: hız artıyor (ivmeli)

• Negatif eğim: hız azalıyor (negatif ivmeli)

🟥 İvme – Zaman Grafiği

• Grafiğin altında kalan alan = hız değişimi

 

 

📌 Doğrusal Sabit Hızlı Hareket

• Hız sabittir.

• İvme sıfırdır.

• Alınan yol:
  

📌 Doğrusal Sabit İvmeli Hareket

• Hız sabit değil, ivme sabittir.

• Kullanılan formüller:

 

🎯 Örnek Soru

Soru: Sabit ivmeyle hareket eden bir araç 2 m/s ilk hızla harekete başlıyor ve 4 saniye sonra 10 m/s hıza ulaşıyor. İvmesi kaç m/s²’dir?

Çözüm:

 

 

AYT Fizik – Hareket Testi (10 Soru)

1. Sabit hızla hareket eden bir cismin ivmesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) 0
B) 1
C) Cismin hızına eşittir
D) Kütlesine bağlıdır
E) Sürekli değişir

2. Konum-zaman grafiğinde pozitif eğim aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
A) Cisim duruyor
B) Cisim sabit hızla ileri gidiyor
C) Cisim geri hareket ediyor
D) Cisim ivmeleniyor
E) Cisim sabit süratle dönüyor

3. Hız-zaman grafiğinin eğimi neyi verir?
A) Yer değiştirme
B) Alınan yol
C) İvme
D) Ortalama hız
E) Konum

4. Hız-zaman grafiğinin altında kalan alan neyi verir?
A) Zaman
B) İvme
C) Enerji
D) Yer değiştirme
E) Kuvvet

5. İvmesi 3 m/s² olan bir cisim 4 saniyede hızını kaç m/s artırır?
A) 7
B) 10
C) 12
D) 15
E) 20

6. İlk hızı 0 olan bir cisim sabit ivmeyle 5 saniyede 40 m yol alıyorsa, ivmesi kaç m/s²’dir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5

7. Sabit ivmeli hareket yapan bir cismin hızı zamanla nasıl değişir?
A) Doğrusal artar
B) Parabolik artar
C) Sabit kalır
D) Dalgasal değişir
E) Aniden sıçrar

8. Aşağıdakilerden hangisi vektörel bir büyüklüktür?
A) Yol
B) Sürat
C) Zaman
D) Hız
E) Kütle

9. Aşağıdaki ifadelerden hangisi sabit süratle hareket eden bir cisim için yanlıştır?
A) Hızı sabittir
B) İvmesi sıfırdır
C) Alınan yol yer değiştirmeye eşittir
D) Konum zaman grafiği doğrusaldır
E) Hız zaman grafiği yataydır

10. Hız-zaman grafiğinde eğim negatiftir. Bu neyi gösterir?
A) Cisim sabit hızla hareket eder
B) Cisim ivmeleniyor
C) Cisim yavaşlıyor
D) Cisim durmuştur
E) Cisim geri gidiyor

---

✅ Cevap Anahtarı

1. A

2. B

3. C

4. D

5. C

6. B

7. A

8. D

9. C

10. C