Site icon Ders Arşivi | İlkokul, Ortaokul ve Lise Ders Notları, Soru Bankaları & Deneme Sınavları

AYT Fizik Atom Modelleri Konu Anlatımı ve Örnek Sorular

Ders Arşivi

Atom modelleri konusu, maddenin temel yapısını anlamamıza yardımcı olan bilimsel kuramların tarihsel gelişimini kapsar. Dalton’dan başlayarak Thomson, Rutherford ve Bohr’un katkılarıyla şekillenen atom anlayışı, günümüzde modern kuantum atom modeline ulaşmıştır. Bu modeller, atomun yapısını anlamakla kalmayıp aynı zamanda kimyasal tepkimelerin ve fiziksel olayların temelini de açıklar. AYT Fizik‘te bu konu; kavramsal bilgiyi, tarihsel süreci ve temel deneylerin yorumlanmasını içeren çok yönlü sorularla karşımıza çıkar.

Atom modelleri, maddenin yapısını anlamaya yönelik tarihsel süreçte geliştirilen teorik yaklaşımlardır. Bilim insanları atomun yapısını açıklamak için çeşitli modeller geliştirmiştir. Bu modeller, zamanla yapılan deneyler ve gözlemler sonucunda geliştirilmiş ve güncellenmiştir. AYT Fizik’te Dalton, Thomson, Rutherford, Bohr ve modern atom teorisi temel başlıklar olarak ele alınır.

📌 Konu Anlatımı

✔️ Dalton Atom Modeli (1803)

⚠️ Hatalı yönü: Atomun bölünemez olması

✔️ Thomson Atom Modeli (1897)

⚠️ Hatalı yönü: Çekirdeğin varlığından söz edilmez.

✔️ Rutherford Atom Modeli (1911)

⚠️ Hatalı yönü: Elektronların çekirdek etrafında sürekli dönmesi kararsız yapıya neden olur (klasik fizikle çelişir).

✔️ Bohr Atom Modeli (1913)

⚠️ Hatalı yönü: Çok elektronlu atomları açıklayamaz.

✔️ Modern Atom Teorisi (Kuantum Modeli)

🎯 Örnek Soru

Soru: Rutherford’un deneyine göre atomun büyük kısmı neden boşluk olarak kabul edilir?

Çözüm:
Çünkü alfa parçacıklarının büyük çoğunluğu altın levhadan sapmadan geçmiştir. Bu da atomun büyük kısmının boşluk olduğunu gösterir.

AYT Fizik – Atom Modelleri Testi (10 Soru)

1. Dalton atom modeline göre atomun temel özelliği nedir?
A) Elektron içerir
B) Çekirdeği vardır
C) Bölünemez en küçük yapı taşıdır
D) Yörüngeleri vardır
E) Işık yayabilir

2. Thomson atom modeli aşağıdakilerden hangisiyle tanımlanır?
A) Atom boşluktan ibarettir
B) Elektronlar çekirdekte toplanmıştır
C) Üzümlü kek modeli
D) Elektronlar enerji seviyelerinde yer alır
E) Orbital kavramı geliştirilmiştir

3. Rutherford’un deneyinde altın levhaya gönderilen alfa parçacıklarının çoğu sapmadan geçmiştir. Bu durum neyi kanıtlar?
A) Elektronların yerini
B) Atomun kütlesinin merkezde toplandığını
C) Atomun büyük kısmının boşluk olduğunu
D) Elektronların yörünge değiştirdiğini
E) Atomun kararlı olduğunu

4. Bohr atom modelinde elektronlar ne şekilde hareket eder?
A) Düz çizgide
B) Belirsiz bölgelerde
C) Sabit yörüngelerde
D) Radyal eksende
E) Çekirdeğin içinde

5. Bohr modeline göre elektron bir üst enerji seviyesine çıkarsa ne olur?
A) Enerji yayar
B) Enerji soğurur
C) Hızlanır
D) Proton sayısı değişir
E) Atom kararsız olur

6. Bohr modelinin açıklayabildiği tek atom aşağıdakilerden hangisidir?
A) Helyum
B) Lityum
C) Karbon
D) Hidrojen
E) Neon

7. Modern atom modelinde elektronların bulunduğu bölgeye ne ad verilir?
A) Yörünge
B) Kabuk
C) Orbital
D) Düzlem
E) Enerji katmanı

8. Heisenberg Belirsizlik İlkesi’ne göre elektronun neyi aynı anda kesin bilinemez?
A) Kütlesi ve yükü
B) Hızı ve yeri
C) Yükü ve yeri
D) Spin ve kütlesi
E) Enerji ve dalga boyu

9. Schrödinger’in dalga mekaniği modelinde hangi fiziksel nicelikler öne çıkar?
A) Hız ve zaman
B) Kuvvet ve ivme
C) Olasılık ve dalga fonksiyonu
D) Enerji ve sıcaklık
E) Basınç ve hacim

10. Aşağıdakilerden hangisi atom modellerinin gelişim sürecinde kronolojik sırayla doğru verilmiştir?
A) Bohr → Dalton → Rutherford → Thomson
B) Dalton → Thomson → Rutherford → Bohr
C) Thomson → Rutherford → Dalton → Bohr
D) Rutherford → Bohr → Dalton → Modern
E) Dalton → Bohr → Thomson → Modern

✅ Cevap Anahtarı:

  1. C

  2. C

  3. C

  4. C

  5. B

  6. D

  7. C

  8. B

  9. C

  10. B

Exit mobile version