Ağaçsansarı, Mustelidae ailesine ait olan ve bilimsel adı Martes martes olan bir memeli türüdür. Avrupa’nın büyük bir kısmında ve Batı Asya’nın bazı bölgelerinde yaygın olarak bulunur. Ağaçsansarları, sık ormanlık alanlarda yaşamayı tercih eden, çevik ve gececil hayvanlardır. Günümüzde, habitat kaybı ve avlanma gibi tehditlerle karşı karşıya kalmalarına rağmen, IUCN Kırmızı Listesi’nde “Asgari Endişe” kategorisinde yer almaktadır.
Fiziksel Özellikler
Ağaçsansarları, ince ve uzun gövdeleri, tüylü kuyrukları ve belirgin kulaklarıyla dikkat çekerler. Yetişkin bir ağaçsansarının boyu genellikle 50-75 cm arasında değişirken, ağırlığı 1-2 kg civarındadır. Kürkleri, kahverengi ile sarımsı tonlar arasında değişiklik gösterir ve boğaz bölgesinde karakteristik sarımsı bir leke bulunur. Bu leke, türün tanınmasında önemli bir rol oynar.
Beslenme ve Davranış
Ağaçsansarları, omnivor bir beslenme düzenine sahiptir. Diyetleri, mevsime ve bulundukları ortama bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Genel olarak kemirgenler, kuşlar, yumurtalar, böcekler ve meyvelerle beslenirler. Avlarını yakalamak için keskin pençeleri ve hızlı reflekslerinden faydalanırlar. Ayrıca, ağaçsansarları, yiyeceklerini saklama eğilimindedirler; bu davranış, kış aylarında yiyecek bulmanın zorlaştığı dönemlerde hayatta kalmalarına yardımcı olur.
Habitat ve Dağılım
Ağaçsansarları, Avrupa’nın büyük bir bölümünde bulunabilir ve genellikle iğne yapraklı ve karma ormanlarda yaşamayı tercih ederler. Yoğun bitki örtüsü, avlanma ve saklanma konusunda avantaj sağlar. Bununla birlikte, ağaçsansarları, kentsel alanların yakınlarında da görülebilir. Özellikle gece saatlerinde daha aktif olduklarından, insanlarla karşılaşmaları nadirdir.
Üreme ve Yaşam Döngüsü
Ağaçsansarlarının üreme dönemi yaz aylarında başlar. Dişi ağaçsansar, yaklaşık dokuz ay süren bir gebelik döneminden sonra genellikle mart veya nisan aylarında doğurur. Bir batında genellikle 3-4 yavru dünyaya gelir. Yavrular, annelerinin gözetiminde büyür ve yaklaşık üç aylıkken bağımsız hale gelirler. Ağaçsansarlarının ortalama yaşam süresi 10-12 yıl arasında değişir.
Ekolojik Rol ve Koruma Durumu
Ağaçsansarları, ekosistemlerinde önemli bir rol oynar. Kemirgen popülasyonlarını kontrol altında tutarak, ekolojik dengeyi sağlamaya katkıda bulunurlar. Ayrıca, meyve tüketimleri ve bunları farklı yerlere dağıtmaları nedeniyle bitki yayılımına da yardımcı olurlar. Ağaçsansarlarının popülasyonları, habitat kaybı ve yasadışı avlanma gibi nedenlerle tehdit altındadır. Ormanlık alanların korunması ve avlanma yasalarının sıkılaştırılması, bu türün korunması için atılması gereken önemli adımlardır.Ağaçsansarı, çevik yapısı, özel davranışları ve ekosistem içindeki rolüyle dikkat çeken bir türdür. Orman ekosistemlerinin sağlıklı bir şekilde devam etmesi için ağaçsansarlarının korunması büyük önem taşır. Doğal yaşam alanlarının korunması ve farkındalık yaratılması, bu benzersiz memeli türünün geleceği için kritik öneme sahiptir.